- |
-
اثر تخم‌کشی عصاره هگزانی و اتیل‌استاتی چند گیاه بر بید سیب‌زمینی Phthorimaea operculella Zeller
نویسندگان
1قزوین خیابان شهید بابایی کوچه قلیچی 32 پلاک 6 واحد 1
2تبریز-دانشگاه شهید مدنی آذربایجان-دانشکده کشاورزی-گروه گیاه پزشکی
3گروه گیاه پزشکی، دانشکده کشاورزی، دانشگاه آزاد اسلامی واحد تبریز
چکیده
بید سیب‌زمینی Phthorimaea operculella Zeller (Lepidoptera:Gelechiidae) یکی از آفات مهم سیب‌زمینی در شرایط مزرعه‌ای و انباری می‌باشد. در این بررسی اثرات تخم‌کشی عصاره هگزانی و اتیل‌استاتی سه گیاه از تیره‌های مختلف شامل بذر اسپند، اندام هوایی گزنه و میوه فلفل معمولی مورد مطالعه قرار گرفت. عصاره‌گیری به روش خیساندن در دمای آزمایشگاه به ترتیب در حلالهای هگزان و اتیل‌استات انجام گرفت. به مقایسه اثرات تخم‌کشی از تجزیه پروبیت استفاده شد. غلظت‌های مختلف در آزمایشات مقدماتی تهیه، محدوده تاثیر 80-20 درصد مشخص و چهار بار آزمایشات اصلی تکرار شد. دستههای با تعداد مشخص تخم بید سیب‌زمینی بر روی کاغذ روغنی به مدت 5 ثانیه در هر غلظت فرو برده سپس 10 دقیقه هوا خشک شدند. سپس دستههای تخم آغشته به عصاره به لوله آزمایش با درپوش توری مناسب منتقل شده و داده‌برداری روزانه تا زمان ظهور تمام لاروهای سن اول در تیمار شاهد (تا 7 روز) ادامه یافت. غلظت لازم برای کشتن نصف جمعیت (50 درصد افراد) برای عصاره هگزانی گیاهان اسپند، گزنه و فلفل به ترتیب شامل: 74/11، 64/13 و 92/5 گرم بر لیتر و برای عصاره اتیل‌استاتی گیاهان مذکور به ترتیب 46/13، 97/12 و 86/10 گرم بر لیتر بدست آمد. عصاره هگزانی فلفل بیشترین اثر تخم‌کشی را در بین عصاره‌های مورد بررسی نشان داد. شیب خط دوز-اثر برای عصاره هگزانی گزنه بیشتر از بقیه تیمارها بود (02/1±32/5). برای بررسی اثر دورکنندگی عصاره‌ها برای تخمریزی نیز از غلظت‌های مختلف عصاره‌ها استفاده شد. عصاره‌ها روی برش‌های نازک سیب‌زمینی به قطر یک میلی‌متر لود شدند، پس از هوا خشک شدن در یک ظرف مناسب قرار داده و تعداد 3 جفت حشره نر و ماده رهاسازی شد. میزان تخمریزی در مقایسه با شاهد اندازه گیری شد. در مدت سه روز بررسی، بید سیب‌زمینی در مقایسه با شاهد بر روی غده‌های آغشته به عصاره‌های هگزانی فلفل و هگزانی گزنه به ترتیب به طور میانگین 88/28 و 32/9 درصد تخم گذاشتند. در حالی که در مقایسه با شاهد در سایر عصاره‌ها تخمریزی معنی‌داری در غده‌های آغشته به عصاره صورت نگرفت.
کلیدواژه ها
موضوعات
Title
Ovicidal activity of hexane and ethylacetate extracts of some plants on Phthorimaea operculella Zeller
Authors
Roya Babazadeh Tili, davoud mohammadi, Raana Pourayoubi
Abstract
Potato tuber moth is one of the important pests of potatoes, both in field and storage conditions. In this study ovicidal activity of hexane and ethylacetate extracts of three plants including Urtica dioica (urticacea), Peganum harmala (Nitrariaceae) and Capsicum Annuum (solanacea) were evaluated. Extraction carried out in room temperature by maceration method. Standard probit analysis was used for toxicity comparıng. Primary toxicity tests followed by lethal concentrations in main tests that affected 20-80% mortality. Eggs on oviposited papers counted, dipped in each concentration of extracts for 5 seconds then 10 minutes air dried for solvent evaporation. Each egg batches were located in glass tubes and hatched eggs counted every day until hatching of all eggs in controls (for 7 days). The LC50 values for hexane extracts of P. harmala, U. dioica and C. Annuum were calculated as 11.74, 13.64 and 5.92 g/l respectively. And about ethylacetate extracts calculated as 13.46, 12.97 and 10.86 g/l respectively. Hexane extract of C. Annuum had the highest ovicidal toxicity among extracts and the U. dioica concentration-response line has the highest slop (5.32±1.02). Oviposition repellent activity of extracts was evaluated using different concentrations loaded on both side of potato slices (1 mm thickness). After air dry, slices located in the bottom of plastic dishes and three pairs of male and female PTM transferred on them. The percent of oviposition was calculated in comparing with controls. After 3 days recording laid eggs only 28.88 and 9.32 percent oviposition recorded in C. Annuum and U. dioica hexane extracts while in rest of treatments no oviposition occurred in comparing with control.
Keywords
Capsicum Annuum, Ovicide, Oviposition repellency, plant extracts, Peganum harmala, Urtica dioica