بیست و سومین کنگره گیاهپزشکی ایران

مقایسه بین Trissolcus vassilievi و Trissolcus grandis از نظر تحمل به سرما در دوره ی انبارداری

نویسندگان

¹تبریز-دانشگاه تبریز-دانشکده کشاورزی-گروه گیاهپزشکی

²دانشگاه تبریز

چکیده

تحمل به سرما در حشرات می‌تواند از طریق تغییری که در ذخایر زمستان گذران آن‌ها ایجاد می‌کند، نقش اکولژیک آن‌ها را تحت تاثیر قرار دهد. حشرات سازگاری‌های مختلفی برای سپری کردن فصول نامساعد به تکامل رسانده اند. آن‌ها اغلب با جستجوی پناهگاه از سرماهای غیر قابل تحمل دوری می‌کنند. در چنین محیط‌هایی حشرات در معرض سرماهای بالای صفر و زیر 10 درجه‌ی سلسیوس قرار می‌گیرند. هر گونه ای که این دوره را با موفقیت بیشتری سپری نماید و متحمل تلفات کمتری شود، سال آینده با فراوانی بیشتری فعالیت خود را آغاز خواهد کرد و قادر خواهد بود به سطوح جمعیتی بالاتری دست یابد. در مورد پارازیتوییدهای تخم سن گندم اغلب مشاهده می‌شود که گونه‌ی Trissolcus grandis از جمعیت بالاتری نسبت به سایر گونه ها برخوردار است. دلایل مختلفی برای این برتری وجود دارد که در این بررسی فرض مقاومت بیشتر به سرما در این گونه در مقایسه با T. vassilievi یکی دیگر از گونه‌های سازگار با شرایط سخت اقلیمی ایران مورد آزمون قرار گرفت. این زنبورها در طبیعت بصورت تکی، دسته های کوچک سه چهار تایی یا دسته های بزرگتر 30-40 تایی زیر پوستک درختان، ساقه‌ی توخالی گراس-ها و مکان‌های مشابه زمستانگذرانی می‌کنند. در این بررسی اثر سرمای 4 درجه‌ی سلسیوس در یک دوره‌ی چهارماهه با بازدیدهای هفتگی از تلفات در لوله‌های آزمایش حاوی نوارهای کاغذی مچاله شده به‌عنوان پناهگاه در تراکم‌های 1-3-5-10-20-30 عددی جمعاً در 26 تکرار بررسی شد. نشوونمای زنبورها در 20 درجه کامل شد و زنبورهای بالغ یک دوره‌ی عادت دهی 10 روزه در 15 درجه طی کردند. مقدار LT50 تلفات با تجزیه‌ی پروبیت تعیین شد. بین تراکم‌های مختلف زنبور نیز از نظر میزان تلفات مقایسه شد. در تمام طول آزمایش درصد تلفات T. vassilievi بیش از T. grandis بود. مقادیر LT50، LT90 و LT99 برای T. vassilievi به‌ترتیب 14/29، 35/47 و 33/70 روز و برای T. grandis 41/34، 96/57 و 67/88 روز بود. مطابق مدل پروبیت جمعیت زنده مانده‌ی T. grandis بعد از گذشت 30، 60، 90 و100 روز از دوره‌ی سرمادهی به‌ترتیب 35/1، 04/3، 24/6 و 74/7 برابر بیش از T. vassilievi بود. نتیجه می‌شود هر چه مدت سرما طولانی تر شود، علی رغم افزایش تلفات هر دو گونه، ترکیب جمعیتی بیشتر به‌نفع T. grandis تغییر خواهد کرد. مضافاً تلفات در دسته‌های بزرگتر زنبورهای زمستانگذران ملایم‌تر از دسته‌های کوچک یا انفرادی بود.

کلیدواژه ها

زمستانگذرانی؛ تلفات؛ دز کشنده

موضوعات

آفات-کنترل زیستی و اکولوژی

Title

Cold hardiness comparison between Trissolcus grandis and T. vassilievi in cold-storage condition

Authors

Shahzad Iranipour, Mahboobeh Najafipour, Samad Khaghaninia

Abstract

Cold hardiness may affect winter reservoirs of insects that in turn can influence their ecological role. Different adaptations were evolved by insects to overcome harsh conditions. They often seek for refugees that protect them from intolerable cold condition. In such places insects experience temperatures between 0 and 10°C. Each species that spend this period more successfully, will finally reach higher population levels. Among egg parasitoids of the common sunn pest Eurygaster integriceps Puton (Hem. Scutelleridae), Trissolcus grandis (Thomson) (Hym., Platygastridae) is often prevalent species. Many reasons may be count for this superiority within which higher cold hardiness hypothesis was examined in this study compared to another tough species T. vassilievi (Mayr). These parasitic wasps hibernate individually or in small clutches (3-4 per clutch) or sometimes larger clutches as much as 30-40 inside grass stems, beneath barks or similar places. In this study impact of cold storage of these species at 4°C on female survival was studied in glass tubes containing refugees of balled paper tapes. The wasps were confined in densities of 1, 3, 5, 10, 20 and 30 per tube in 26 replicates which weekly inspected for 4 months. The immature stages developed at 20°C and acclimated for 10 days since emergence at 15°C prior to test. The LTp values were estimated by probit analysis. Also mortality comparison was done among wasp densities. Throughout the experiment mortality of T. vassilievi exceeded that of the T. grandis. The LT50, LT90 and LT99 values were estimated to be 29.14, 47.35 and 70.33d for T. vassilievi and 34.41, 57.96 and 88.76d for T. grandis respectively. According to probit model, T. grandis females survival 1.35, 3.04, 6.24 and 7.74 times more than T. vassilievi, 30, 60, 90 and 100d after storage respectively. It suggests that species complex benefits T. grandis in longer cold continuation. Furthermore, mortality in larger clutches was slighter than smaller ones.

Keywords

Overwintering, hibernation, Mortality, lethal temperature