بیست و سومین کنگره گیاهپزشکی ایران

اولین گزارش از زنبور Conomorium sp.، پارازیتویید ساقه&rlm; خوار نیشکر Sesamia cretica

نویسندگان

¹اهواز، گلستان، خیابان خرداد، بین اقبال و نصرت، مجتمع سارا، پلاک 423، طبقه اول، واحد یک

²گروه گیاه&rlm;پزشکی، دانشکده کشاورزی، دانشگاه شهید چمران اهواز

چکیده

خانواده Pteromalidae (Hym.: Chalcidoidea) یکی از بزرگ‏ترین خانواده‏های زنبورهای پارازیتویید است. گونه‏های این خانواده مهمترین دشمنان طبیعی طیف گسترده‏ای از حشرات زیان‏آور از راسته‏های سخت بالپوشان، دوبالان، بالپولکداران و جوربالان را در بر گرفته و در مبارزه بیولوژیکی با آفات نقش دارند. این زنبورها اغلب به‏طول 4-2 میلی‏متر و به‏رنگ سیاه و یا سبز براق متالیک هستند. پیش از این گونه‏هایی از این خانواده از ایران از طریق تله مالیز، تور دستی و همچنین از روی میزبان Euproctis chrysorrhoea L. (Lep.: Lymantriidae) جمع‏آوری و گزارش شده‏اند. همچنین گونه‏ی Conomorium patulum Walker از این خانواده از ترکیه و از روی گونه‏های Sesamia cretica Lederer و S. nonagrioides (Lefebvre) (Lep.: Noctuidae) گزارش شده است. در پژوهش حاضر، شفیره‏های S. cretica در ماه‏های مرداد و شهریور 1395، از کشت و صنعت نیشکر دعبل خزاعی واقع در 30 کیلومتری جنوب غربی اهواز (48° 30' E, 31° 04' N) جمع‏آوری شد. از این شفیره‏ها زنبورهایی خارج و جمع‏آوری گردید که در بررسی‏ مقدماتی مشخص شد پارازیتویید داخلی شفیره آفت ساقه‏خوار یاد شده است و جزء پارازیتوییدهای گروهی دسته‏بندی می‏شود. از هر شفیره پارازیته شده بین 80-20 عدد زنبور بالغ خارج گردید. برای خروج زنبورها تنها یک سوراخ و اغلب در نیمه جلویی پوسته‏ی شفیرگی ایجاد می‏شود. خروج زنبورها، در دمای 28 درجه سلسیوس، حدود 14 روز پس از پارازیته شدن شفیره‏ها انجام شد. زنبور مذکور برای شناسایی به دو نفر از متخصصین (دکتر Lars Krogmann از موزه تاریخ طبیعی اشتوگارت آلمان و Hannes Baur از موزه تاریخ طبیعی برن سوئیس) ارسال گردید. دو متخصص یاد شده پس از بررسی نمونه‏های ارسالی به این نتیجه رسیدند که گونه‏ی مذکور با هیچکدام از گونه‏های قبلی که از جنس Conomorium گزارش شده‏اند شباهت ندارد و به احتمال قوی یک گونه‏ی جدید برای دنیا محسوب می‏گردد. با این حال اذعان داشتند که تصمیم نهایی مبنی بر توصیف آن منوط به بازنگری کامل گونه‏های این جنس در آینده خواهد بود. به تازگی زنبور Coelichneumon singularis Berthoumieu (Hym.: Ichneumonidae) به‏عنوان پارازیتویید انفرادی شفیره ساقه‏خوارهای Sesamia spp.، نیز از روی S. cretica از مزارع نیشکر در ایران گزارش شده است. بر خلاف زنبور C. singularis، پرورش زنبور یافت شده در تحقیق حاضر در شرایط آزمایشگاهی امکان‏پذیر می‏باشد و تنها چالش تولید انبوه، دسترسی به تعداد کافی از شفیره‏های آفت برای پرورش آن است. تحقیقات آینده ضمن مشخص نمودن دقیق گونه این زنبور می‏تواند بر شناسایی ویژگی‏های زیستی و کارایی آن در مقایسه با سایر پارازیتوییدهای ساقه‏خوارهای Sesamia spp. تمرکز یابد.

کلیدواژه ها

آفات نیشکر، پارازیتویید شفیره، مدیریت تلفیقی ساقه&rlm؛ خواران، Conomorium

موضوعات

آفات-سیستماتیک و تنوع زیستی

Title

The first report of parasitoid wasp Conomorium sp. on sugarcane stem borer Sesamia cretica

Authors

Amir Cheraghi, Mehdi Esfandiari

Abstract

Pteromalidae (Hym.: Chalcidoidea) is one of the largest families of parasitoid wasps. Species of this family are the most important natural enemies of many insect pest species belonging to Coleoptera, Diptera, Lepidoptera and Hemiptera and play an important role in the biological control of pests. These wasps are generally 2-4 mm in length and are in black or green metallic gloss. Previously, some species of this family which were collected by Malaise trap and sweep net, have reported from Iran for example on Euproctis chrysorrhoea L. (Lep.: Lymantriidae). A species of this family (Conomorium patulum Walker) has reported on Sesamia cretica Lederer and S. nonagrioides (Lefebvre) (Lep.: Noctuidae) in Turkey. In this study, pupae of S. cretica were collected from Debal-Khozaie agro industry (48° 30' E, 31° 04' N) located at 30 Km of southwest Ahvaz city in Khuzestan province of Iran, in August and September 2017. Preliminary studies revealed that some wasps, which were emerged from those pupae, were gregarious endo-parasitoid. About 20-80 wasps emerged from each parasitized pupa. Only one hole is created in the half-front of the pupa shell for emerging the wasps. Emergence of wasps were happened about 14 days after parasitizing of pupae at temperature 28°C. The wasp specimens sent to two experts (Dr. Lars Krogmann from Natural History Museum of Stuttgart, Germany and Hannes Baur from Natural History Museum of Bern, Switzerland). The two experts, after examining the specimens, concluded that the species doesn’t belong to none of the previously described species of the genus of Conomorium and would be likely a new species for science. However, the final decision would be after revision of all of the species of this genus. Recently, Coelichneumon singularis Berthoumieu (Hym.: Ichneumonidae) were recorded as single parasitoid of Sesamia stem borers pupae from sugarcane fields in Khuzestan province, Iran. Unlike the C. singularis, rearing of Conomorium sp. is possible under laboratory conditions and the only challenge would be access to enough pest pupae for rearing. In addition to accurately identifying of this wasp at species level, future research should focus on achieving biological characteristics and efficiency of this wasp compared to other Sesamia spp. parasitoids.

Keywords

Sugarcane pests, pupa parasitoid, integrated management of stem borers, Conomorium