- |
-
بررسی فعالیت ضد قارچی اسانس چند گیاه دارویی بر قارچ Bipolaris sorokiniana عامل بیماری پوسیدگی معمول گندم و جو
نویسندگان
1مرکز آموزش عالی شهید باکری میاندوآب دانشگاه ارومیه
2مرکز آموزش عالی شهید باکری میاندوآب، دانشگاه ارومیه
چکیده
بیماری لکه قهوه‌ای یا پوسیدگی معمول گندم و جو با عامل Bipolaris sorokiniana از مهم‌ترین بیمارگرهای گندم و جو بوده که از تهدید‌های جدی برای این محصولات در ایران به شمار می‌رود. استفاده از بذور سالم و ارقام مقاوم، کنترل شیمیایی و عملیات زراعی از روش‌های کنترل این بیماری محسوب می‌شود. مطالعات اندکی از تاثیر اسانس گیاهان دارویی روی بیماری مذکور انجام شده است. در تحقیق حاضر، 13 گیاه دارویی شامل اکالیپتوس (Eucalyptus globules)، مرزه (Satureja hortensis)، زنیان (Trachyspermum copticum)، رازیانه (Foeniculum vulgare)، پونه (Mentha pulegium)، نعناع فلفلی (Mentha piperita)، کاکوتی (Ziziphora clinopodioides)، بابونه (Matricaria chamomilla)، زیره سبز (Cuminum cyminum)، زیره سیاه (Carum carvi)، رزماری (Rosmarinus officinalis)، آویشن (Thymus vulgaris) و بومادران (Achillea millefolium) در طی سال‌های 1395-1396 از رویشگاه طبیعی شان جمع‌آوری شدند. اسانس گیاهان به روش تقطیر با آب به وسیله دستگاه کلونجر استخراج گردید و با استفاده از دستگاه گاز کروماتوگرافی ترکیبات اسانس‌ها مشخص گردید. اثر ضد قارچی اسانس‌های استخراج شده روی رشد کلونی و جوانه‌زنی اسپورهای قارچ B. sorokiniana به روش اختلاط عصاره با محیط کشت PDA در قالب طرح کاملا تصادفی در سه تکرار بررسی شد. غلظت‌های صفر، 200، 400، 800 و 1200 ppm از اسانس‌ها روی میزان رشد کلونی قارچ و جوانه‌زنی اسپورها مقایسه گردید. نتایج نشان داد که با افزایش غلظت اسانس‌ها از رشد کلونی قارچ و درصد جوانه‌زنی اسپورها جلوگیری می‌شود و بین درصد بازداری اسانس‌ها در گیاهان مختلف تفاوت معنی‌داری وجود دارد. اسانس گیاهان مرزه، زنیان، آویشن، زیره سبز و پونه در غلظت‌های 800 و 1200 ppm بیشترین تاثیر را روی درصد رشد کلونی قارچ و درصد جوانه‌زنی اسپورها داشتند و هیچ رشد کلونی و جوانه‌زنی اسپور در این غلظت‌ها مشاهده نشد. می‌توان با خالص‌سازی ترکیبات مؤثر موجود در اسانس این گیاهان، به عنوان ماده مؤثره در فرمولاسیون قارچکش‌ها استفاده کرد و جایگزین مناسبی در استفاده از سموم شیمیایی باشد.
کلیدواژه ها
موضوعات
Title
Survey on antifungal activity of some essential oils on Bipolaris sorokiniana fungus, the causal agent of wheat and barley common rot disease
Authors
abdollah ahmadpour, Mehran Elahi
Abstract
Wheat and barley brown spot or common root rot disease, caused by the fungus Bipolaris sorokiniana, is one of the most devastating diseases for the crop. Disease is managed with healthy seeds, resistant cultivars, chemical control and cultural practices. Restricted studies have been done using of medicinal plant essential oils on this fungus. In present study, 13 medicinal plants including Eucalyptus globules, Satureja hortensis, Trachyspermum copticum, Foeniculum vulgare, Mentha pulegium, Mentha piperita, Ziziphora clinopodioides, Matricaria chamomilla, Cuminum cyminum, Carum carvi, Rosmarinus officinalis, Thymus vulgaris and Achillea millefolium collected from natural places during 2016-2017. Essential oils were extracted using Clevenger apparatus and GC-MS device was used to identify the essential oil compounds. Antifungal activity of essential oils was assayed by mixing the essential oil with potato dextrose agar (PDA) medium at five concentrations of 0, 200, 400, 800 and 1200 ppm in completely random design (CRD) with three replications. The results showed that fungus colony growth and spore germination were inhibited with increasing of essential oils concentrations and there were significant differences among different essential oils. Essential oils of Satureja hortensis, Trachyspermum copticum, Thymus vulgaris, Cuminum cyminum and Mentha pulegium had the highest effect in 800 and 1200 ppm concentrations on fungus colony growth and spore germination and no growth or germination observed in these concentrations. According to the results of present study, essential oils of these medicinal plants have worthy potential for utilize as natural fungicide in the management of wheat and barley brown spot or common root rot disease.
Keywords
Brown spot disease, Essential Oils Extraction, Inhibitory, Gas Chromatography