بیست و سومین کنگره گیاهپزشکی ایران

بررسی سرماسختی سن سبز Brachynema signatum در مرحله پس دیاپوز در شهرستان رفسنجان

نویسندگان

¹محبوبه خواجه‌حسینی

؛ ²عباس خانی؛ ³Hamzeh Izadi

¹رفسنجان &ndash;خیابان شهید ابولی-ابولی شماره ۸

²گروه گیاه‌پزشکی،دانشکده کشاورزی، دانشگاه زابل

³Department of Plant Protection, Vali-e-Asr University of Rafsanjan, Rafsanjan, Iran

چکیده

پسته یک محصول راهبردی و مهم در ایران می‌باشد و چندین گونه از افراد راسته‌ی ناجوربالان یا سن‌ها جزء آفات مهم و مستقیم این محصول می‌باشند. سن سبز Brachynema signatum Jakovlev (Hem.: Pentatomidae) از مهم‌‌ترین سن‎های فعال روی درختان پسته، می‌‎باشد که با تغذیه از میوه‌‎های نارس سبب سیاه ‎شدن میوه شده و خسارت ایجاد می‌کند. در این پژوهش به منظور درک رابطه بین سرماسختی و دیاپوز در این سن، حشرات کامل در مرحله پس دیاپوز در اواخر فروردین ماه 1397 از محل‌های زمستانگذرانی طبیعی در کوهپایه‌های اطراف شهرستان رفسنجان و از زیر انوا‌ع بوته‌های وحشی نظیر درمنه، قیچ، اسپند، شور، زاروق و خارشتر و در اواخر اردیبهشت‌ماه از باغات پسته از زیر بوته‌های اسپند جمع‌آوری و درون ظروف مخصوص که در آن با توری پوشیده شده بود، به آزمایشگاه منتقل شد. نمونه‌های جمع‌آوری شده از نظر میزان تحمل سرمایی (میزان بقا 20 حشره در دمای 5-، 15- و 20- درجه‌سانتیگراد در مدت 24 ساعت)، وزن تر حشره و نقطه انجماد بدن بررسی شدند. نقطه انجماد بدن حشرات جمع‌آوری شده از محل‌های زمستانگذرانی در اواخر فروردین‌ماه بطور متوسط برابر 9/0±7/15- درجه‌سانتیگراد بود که در اواخر اردیبهشت به 4/1±9/11- درجه‌سانتیگراد بصورت غیرمعنی‌دار افزایش یافت (t=-2.03, df=10, p=0.07). اگر چه رابطه‌ی همبستگی مثبتی بین بین وزن تر بدن و نقطه انجماد مشاهده شد اما این رابطه معنی‌داری نبود (r=0.36, p=0.26). میانگین میزان تلفات حشره در فرودین‌ماه در دماهای 5-، 10- و 20- به ترتیب 25، 45 و 95 درصد بود که در اردیبهشت‌ماه با تغییرات جزیی به‌ترتیب به 5، 50 و 90 درصد تغییر یافت. از آنجا که نمونه‌ها پس از اندازه‌گیری نقطه انجماد بدن زنده نماندند احتمالا" ساز و کار سرماسختی این حشره از نوع حساس به یخ‌زدگی می‌باشد.

کلیدواژه ها

دیاپوز؛ سن پسته؛ حساس به یخ‌زدگی؛ نقطه انجماد بدن

موضوعات

آفات-فیزیولوژی و سم شناسی

Title

Cold hardiness of green bug Brachynema signatum, in post diapause stage in Rafsanjan province

Authors

Mahbobeh Khajehhoseini, Abbas khani, Hamzeh Izadi

Abstract

Pistachio is considered to be a strategic crop of Iran. Some groups of true bugs are among key pests of pistachio orchards. The pistachio green stink bugs Brachynema signatum Jakovlev ( Hem.: Pentatomidae ) is one of the most important pentatomid bugs in the pistachio growing areas that makes fruit dry and black through eating the premature fruits. To elucidate the relationship between diapause and cold hardiness, overwintering adults collected beneath various bushes such as Artemisia, Zygophyllum, salsola, Harmel and Camelthorn from mountain regions of Rafsanjan in mid April 2018 in post diapause stage and collected beneath Harmel from pistachio orchards of Rafsanjan in mid May 2018. The samples transferred to laboratory in containers covered with a lace and surveyed for cold hardiness ( survival rate of 20 individuals after exposing to-5, -10 and -20 C for 24 h ), body fresh weight and body supercooling point (SCP), immediately. The mean SCP was -15.7±0.9 C in mid April that increase (but not significant) to -11.9±1.4  C in mid May ( t=-2.03, df=10, p=0.07 ). There was a positive correlation (but not significant) between SCP and body fresh weight ( r=0.36, p=0.26 ). Mean mortality at -5, -10 and -20 C was 25, 45 and 95%, respectively, in mid April collected insects that change to 5, 50 and 90% in mid May. As the tested insects after determination of SCP, were not alive, it seems that the mechanism of cold hardiness of the insect is freeze intolerant or freeze sensitive strategy.

Keywords

Diapause, Pistachio bug, Freeze intolerant, Supercooling point