- |
-
ارزیابی واکنش ارقام تجاری و لاین های پیشرفته گندم نسبت به بیماری پوسیدگی طوقه و ریشه گندم ناشی از قارچFusarium pseudograminearum در شرایط گلخانه
نویسندگان
1بزرگراه چمران- خیابان یمن (تابناک)- موسسه تحقیقات گیاه پزشکی کشور
2عضو هیئت علمی/ سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی
3مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی کرمانشاه
چکیده
در سال های اخیر به دلیل کشت متوالی گندم پوسیدگی های طوقه و ریشه گندم در برخی از مناطق کشور خسارت قابل توجهی وارد می نماید. گونه های Fusarium culmorum و F. pseudograminearum از عوامل اصلی ایجاد این بیماری در ایران هستند. استفاده از ارقام مقاوم یکی از مناسب ترین روش های کنترل این بیماری است. در این بررسی مقاومت 58 رقم تجاری و لاین پیشرفته گندم نان و دوروم نسبت به قارچ F. pseudograminearum ، در قالب طرح بلوک های کاملا تصادفی با چهار تکرار در گلخانه تهران مورد ارزیابی قرار گرفتند. برای مایه زنی ژنوتیپ ها از مخلوط 6 جدایه F. pseudograminearum که از مناطق ورامین، لرستان، گرگان و اراک جداسازی شده بودند استفاده گردید. جهت تهیه زاد مایه قارچ عامل بیماری، بذور گندم که در داخل کیسه سلوفان دوبار در دمای 121 درجه سانتی گراد به مدت 20 دقیقه سترون گردیده بودند، مایه زنی شده و به مدت سه هفته در شرایط آزمایشگاه نگهداری شدند تا به خوبی تکثیر شوند. سپس مقدار 24/0 گرم از مخلوط جدایه های مذکور به هر گلدان اضافه و روی آن ها با خاک پاستوریزه پوشانده شد. بذور مربوط به هر لاین به مدت 24 ساعت روی کاغذ صافی استریل و در زیر نور فلورسنت قرار داده شدند تا جوانه بزنند. سپس بذور جوانه زده به گلدان های حاوی زاد مایه منتقل و روی آن ها مجددا با خاک پاستوریزه پوشانده شد و تحت شرایط 2± 25 درجه سانتی گراد و 16 ساعت روشنایی و 6 ساعت تاریکی نگهداری شدند. گیاهان مایه زنی شده پس از گذشت 2 ماه با توجه به مقدار گسترش قهوه ای شدن (پوسیدگی) طوقه تا اولین گره ساقه، بر اساس مقیاس 0 تا 5 ( 0= 0%، 1= 1-10%، 2= 10-25%، 3= 25-50%، 4= 50-75% و 5= > 75% ) نمره دهی شدند. نتایج تجزیه آماری نشان داد که بین ارقام از لحاظ مقاومت به بیماری اختلاف معنی داری وجود داشت. ارقام و لاین‌های سیوند، شهریار، Burbot-6، 2-49، بم، شیراز، زارع، پیشگام، میهن و کاسپارد در شرایط گلخانه از مقاومت نسبی خوبی نسبت به F. pseudograminearum برخوردار بودند.
کلیدواژه ها
موضوعات
Title
Evaluation of reaction of commercial cultivars and advanced lines of wheat to crown rot disease caused by Fusariu pseudograminearum in green house conditions
Authors
Mekameh Mahdavi Amiri, Mohammad Razavi, Dariush safaee
Abstract
In recent years due to sequential cultivation of wheat crown and root rot of wheat causes a severe yield loss in some parts of Iran. Fusarium culmorum and F. pseudograminearum are the major causal agents of the disease. Use of resistance cultivars is tone of the suitable methods for controlling the disease. Fifty eight commercial cultivars/advanced lines of wheat were evaluated for their resistance to crown and foot rot disease caused by F. pseudograminearum in green house conditions. The experimental design was based on randomized complete block design with four replications. The inoculum was prepared by multiplication of mixture of six isolate of F. pseudograminearum (obtained from Varamin, Lorestan, Gorgan and Arak area) on sterilized wheat seeds for three weeks under laboratory conditions. Then, 0.24 g of the mixture of isolates was used to inoculate each plastic pot containing pasteurized soil mixture. Seeds of wheat genotypes were pre-germinated in blotter for 24 h under continuous fluorescent light and then planted in pots containing inoculum and covered again with pasteurized soil mixture. Plants were kept in greenhouse under 25 ± 2 ºC and 16 h day/8 h darkness conditions. After two month, all genotypes were evaluated using a 0-5 scale (0: 0%, 1: 1-10%, 2: 10-25%, 3: 25-50%, 4: 50-75%, 5:> 75%) based on browning from the base to 10 cm of each tiller. Results indicated that there was significant difference among cultivars/lines in their relative resistance. Comparison of means of disease severity of cultivars/lines showed that cultivars Sivand, Shahriar, Burbot-6, 2-49, Bam, Shiraz, Zare, Pishgam, Mihan and Caspard had good level of resistance to F. pseudograminearum .
Keywords
wheat, resistance, F. pseudograminearum and crown and foot rot