عوامل قارچی مرتبط با بیماری نقطه سیاه گندم در سه رقم از گندم در برخی انبارهای استان همدان

نویسندگان
1بخش گیاهپژشگی، دانشکده کشاورزی، دانشگاه بوعلی سینا، همدان
2گروه گیاه پزشکی، دانشکده کشاورزی، دانشگاه بوعلی سینا، همدان، ایران
چکیده
بیماری نقطه سیاه یکی از بیماری‌های مهم گندم است که می‌تواند در مناطق پرباران در طی مراحل اولیه توسعه دانه مشکل‌ساز شود. زمانی که رطوبت بذر بیش از 20 درصد و رطوبت نسبی هوا بیش از 90 درصد باشد، این بیماری به‌طور چشمگیری افزایش پیدا می‌کند. هر چه مقدار ناحیه سیاه‌شدگی دانه بیش‌تر شده باشد، بیماری‌های پژمردگی گیاهچه و پوسیدگی ریشه محتمل‌تر خواهد بود. در طی این مطالعه، 30 نمونه بذری مربوط به سه رقم میهن، پیشگام و سایسون مطابق قوانین ISTA از 5 انبار استان همدان در بهار سال 1395 جمع‌آوری شدند. به تعداد 100 بذر دارای علائم از هر نمونه داخل تشتک‌های پتری حاوی کاغذهای صافی سترون خیس شده با آب مقطر استریل کشت داده و سپس به مدت 8 روز در انکوباتور با دمای 20 درجه سانتی‌گراد تحت شرایط تناوب 12 ساعت تاریکی-روشنایی (NUV) نگهداری شدند. بذرهای کشت داده‌شده به‌صورت روزانه در زیر بینوکولار موردبررسی قرارگرفته و هیف‌های قارچی رشد یافته از حاشیه بذرها جداسازی و به روش تک اسپور خالص‌سازی شدند و قارچ‌ها در لوله‌های حاوی محیط کشت PDA در یخچال و در دمای 4 درجه سلسیوس نگهداری شدند. در این مطالعه حدود 150 ایزوله قارچی حاصل شد. جدایه‌های مربوط به هر جنس مطابق منابع و کلیدهای معتبر شناسایی، روی محیط‌ها و شرایط شناسایی قرارگرفته سپس بر اساس ویژگی‌های ریخت‌شناسی شناسایی شدند. بر اساس نتایج این مطالعه گونه‌های A. infectoria، A. alternata و Stemphylium sp. به ترتیب با 25، 16.66 و 15 درصد، گونه‌های غالب وPenicillium sp. Rhizopus sp.، Mucor sp. و Fusarium graminearum از اهمیت کم‌تری برخوردار بودند. توصیه می‌شود که مایکوفلور غالب مرتبط با بیماری نقطه سیاه گندم به‌صورت جداگانه در بین ارقام دیگر موردبررسی قرار گیرد.
کلیدواژه ها
موضوعات
 
Title
Fungi associated with black point disease of three wheat cultivar in some Wheat seed loads Hamedan province
Authors
Shabnam Loghmani, Doostmorad Zafari
Abstract
Black point disease is an important disease of wheat, which can be problematic in rainy regions during the early stages of seed growth. When the seed moisture content is more than 20% and the relative humidity of the air is more than 90%, the disease is dramatically increased. The greater the amount of blackened area in the seed, the more likely the seedling wilt and root rot will be. In this study, 30 samples of three varieties of wheat seeds including Mihan, Pishgam and Sayson according to ISTA rules were collected from 5 Hamedan province seed loads in the spring of 2016. 100 infected seeds of each sample were cultured on papers soaked with sterile water in petry dishes and then incubated at 20 °c for 8 days under alternating 12 hours of darkness and NUV light cycle. Plated seeds were screened daily under steriobinocular microscope and growing hyphae from seed margins isolated and purified by single spore techniques. The fungi were stored in refrigerated PDA media at 4 ° C. In this study, 150 fungal isolates were obtained. Isolates of each genus, according to references and valid identification keys, put on culture mediums and under identification conditions, then isolates identified based on morphological characteristics. Based on results of this study species including Alternaria infectoria, Alternaria alternata and Stemphylium sp. by 25, 16.66 and 15% were the predominant fungi and Penicillium sp., Rhizopus sp., Mucor sp. and Fusarium graminearum were minor importance species. Study of dominant mycoflour associated with black point disease in other varieties of wheat could be recommended.
Keywords
seed, ISTA, Mycoflour