انتقال ویروس PVY در روند تولید مینی‌تیوبر سیب زمینی به روش آب‌کشت
نویسندگان
بخش تحقیقات ویروس‌های گیاهی، موسسه تحقیقات گیاهپزشکی کشور، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، تهران
چکیده
بدلیل اهمیت بیماریهای ویروسی در سیب‌زمینی، تولید هسته‌های اولیه بذری سالم و عاری از ویروس اهمیت خاصی در حفظ عملکرد این گیاه دارد. در این راستا تولید مینی‌تیوبر سیب‌زمینی به روش آب‌کشت از جمله روش‌های مورد استفاده در کشور می‌باشد. در این روش بدلیل عدم استفاده از خاک، احتمال آلودگی به عوامل بیمارگر خاکزی به حداقل ممکن کاهش داده شده است و نیازهای غذایی گیاه از طریق محلول‌های غذایی و سیستم آبیاری چرخشی تامین می‌گردد که نیازمند دقت و تخصص بیشتری است. در یکی از واحدهای تولید مینی‌تیوبر سیب‌زمینی به روش آب‌کشت تعداد قابل توجهی آلودگی به ویروس وای سیب‌زمینی (Potato virus Y-PVY) مشاهده شد. بررسی‌های اولیه نشان‌دهنده سلامت اکثریت گیاهچه‌های کشت‌بافتی تا مرحله قبل ورود به سالن آب‌کشت بود و تنها در یک کد گیاهچه از 180 کد آزمایش شده، ویروس PVY ردیابی شد. با توجه به عدم حضور ناقلین و رعایت دقیق نکات بهداشتی در سالن آب‌کشت چگونگی توسعه و گسترش سریع آلودگی جای سوال بود. برای بررسی بیشتر در تشتک‌های ایزوله یک گیاهچه آلوده بهمراه 20 گیاهچه سالم در شرایط آب‌کشت، مستقر شدند. گردش محلول غذایی همانند شرایط معمول آن گلخانه بین این تشتک‌ها اجرا شد. بررسی گیاهچه-ها به روش آزمون DAS-ELISA پس از چهار هفته، نشان دهنده آلودگی 5 گیاهچه به ویروس PVY بود. نتایج این تحقیق نشان می‌دهد که ویروس PVY از طریق ترشحات ریشه گیاهان سیب‌زمینی آلوده، به محلول غذایی وارد شده و سپس از طریق چرخش محلول غذایی، از ریشه گیاهان سالم وارد آنها شده و موجب آلودگی در آنها شده‌است. یافته-های این پژوهش نشان می‌دهد که در روند تولید پایدار مینی‌تیوبر سیب‌زمینی به روش آب‌کشت، تجهیز و استفاده از سامانه‌های ضدعفونی مستمر (continuous disinfection) یک ضرورت می‌باشد. نوع و جزئیات روش‌های ضدعفونی می‌بایستی مورد بررسی بیشتر قرار گیرند. همچنین تحقیقات بیشتر در کشور جهت ارزیابی و حصول بهترین روش‌های موثر ضدعفونی و حذف آلودگی مورد نیاز می-باشد.
کلیدواژه ها
Title
Potato virus Y transmission in hydroponic potato minituber production
Authors
Reza Pourrahim, Shirin Farzadfar
Abstract
Healthy seed potato production has a major role in virus disease management in this crop. Potato minituber production using hydroponic systems have been used as a new technology in seed potato programs, which minimizes soil borne diseases by omitting soil from production procedure. In this system, all nutrition elements were applied to plants in water based solution added to irrigation systems. This situation provides a potential treat of virus contamination in circled irrigation waters. During a survey, some potato plants showing Potato virus Y-PVY infection symptoms was observed in a hydroponic greenhouse for minituber production. Preliminary data and checks showed that in vitro plant lets were not infected by PVY or other important potato viruses (before transplanting to greenhouse), however, one out of 180 young stablished plantlets showed PVY infection in ELISA test. The greenhouse was vector free, so for checking path of virus transmission, one young PVY infected plantlet was put together with 40 healthy plantlets in culture beds which their irrigation system was connected to each other and circulated. After four weeks, ELISA test showed PVY infection in three out of 40 plants. Our results suggest that PVY entered into irrigation water solutions by root exudates from infected plants and PVY entered into young plantlet roots in hydroponic system. PVY infection in hydroponic systems should be considered as a potential treat which would be rapidly distributed just short after introducing into system, so, availability of continuous disinfection systems must be considered in facilities of hydroponic greenhouses for potato minituber production.
Keywords
Seed potato, Healthy seed tuber