گزارش جدید یک جنس و گونه از زنبورهای خانوادهEncyrtidae (Hym.: Chalcidoidea) از ایران
کد مقاله : 1072-23IPPC
نویسندگان
1سردرود- خیابان اطالقانی- کوی مهر- کوچه طریقت- بن بست لاله- پلاک 17
کدپستی: 5361751744
2بخش تحقیقات گیاهپزشکی، مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی استان آذربایجانشرقی، تبریز
چکیده
از میان زنبورهای پارازیتویید متعلق به بالاخانواده Chalcidoidea که اخیراً از حومه شهر تبریز (استان آذربایجانشرقی) جمعآوری شده بود، زنبوری متعلق به خانواده Encyrtidae جداسازی گردید. بررسیهای به عمل آمده نشان داد این زنبور به جنس Callipteroma Motschulsky تعلق دارد که 4 گونه از آن در دنیا شناخته شده است. این زنبور تحت عنوان Callipteroma sexquattata Motschulsky, 1863 شناسایی گردید. این گونه به طور گسترده در مناطق پالهآرکتیک، آفروتروپیکال و اورینتال پراکنش دارد ولی برای نخستین بار در ایران جمعآوری و گزارش میگردد. از این خانواده پیش از این 159 گونه در 48 جنس گزارش شده است که با افزوده شدن C. sexquattata، تعداد آنها به 160 گونه و 49 جنس میرسد. براساس منابع موجود این گونه پارازیتویید شپشکهای آردآلود (Pseucococcidae) میباشد که در تحقیق حاضر توسط تله مالیز شکار شده است. نمونههای مورد مطالعه در کلکسیون حشرات بخش تحقیقات گیاهپزشکی، مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی استان آذربایجان شرقی نگهداری میشوند. مهمترین مشخصات مورفولوژیک این جنس به شرح زیر است: بند اول شاخک در ماده استوانهای شکل، بند دوم کوتاهتر از F1، فونیکول در نر و ماده 6 بندی و تمام بندها بلند، چماق شاخکی 3 بندی، شاخک نر حاوی موهای کوتاه و افراشته، بال جلو تیره با لکههای روشن، تخمریز کوتاه. گونه C. sexquattata نیز از گونه نزدیک خود C. testacea Moschulsky با استفاده از مشخصات زیر قابل شناسایی می باشد: بدن قهوهای تیره، پاها و بند اول شاخک زرد مایل به قهوهای، بند دوم شاخک همرنگ بدن یا قهوه ای تیره، تاژک قهوهای تیره، بال جلو غالبا تیره با 6 لکه روشن، با لکههای روشن در قاعده، 2 عدد زیر رگبال پیش حاشیهای، یکی در حاشیه جلویی بال و انتهای رگ بندی بال، یکی در حاشیه عقبی بال، یکی در انتهای بخش میانی بال که گاها گسترش یافته و به حاشیه عقبی بال رسیده، لکه باریک نوک بال، بال عقب کاملا شفاف با در قاعده و انتها تیره؛ پروپودئوم کوتاه و شیبدار، در بخش میانی کوتاهتر از یک پنجم طول سپرچه. نر مشابه ماده، ولی رنگ تیره بال کم-رنگتر از ماده، اغلب با 2 لکه روشن یا بیشتر که به هم متصلند، خصوصا لکههای میانی، شاخک 9-11 ردیف (غیرقابل تشخیص) موی کوتاه در هر بند، که بلندترین آنها 5/1 تا 2 برابر عرض بندهای شاخکی هستند.
کلیدواژه ها
موضوعات
Title
First record of a genus and species of Encyrtidae (Hym.: Chalcidoidea) from Iran
Authors
zhila alizadeh, hossein lotfalizadeh
Abstract
Within the recently collected chalcidoid parasitic wasps (Hymenoptera: Chalcidoidea) from Tabriz vicinity, East-Azarbaijan province, an encyrtid wasp was found. Examination of collected specimens showed these belong to the genus Callipteroma Motschulsky that includes four species in the world. It was identified as Callipteroma sexquattata Motschulsky, 1863 (Hym.: Encyrtidae). This species is widely distributed in the Palaearctic, Afrotropical and Oriental regions, but is new record for Iranian fauna. Previously 159 species representing 48 genera species of this family has been reported from Iran, which including this species these reach 160 species and 49 genera. Based on available literatures this species is parasitoids of Pseudococcidae (Hemiptera), but we collected it via a Malaise trap. The specimens were deposited in the insect collection of the Department of Plant Protection, East-Azarbaijan Research Center for Agriculture and Natural Resources, Tabriz, Iran. The most important morphological characters of this genus are as follow: Scape in female cylindrical, pedicel shorter than first funicular segment, funicle six-segmented and all funicular segments longer than wide in male and female, club three-segmented, antenna in male with short, erect hairs; wing dark with small, hyaline spots; ovipositor sheath shorter. Callipteroma sexquattata is nearly allied C. testacea Moschulsky, but with following characters could be separated: Body dark-brown, legs testaceous to brown, scape testaceous to brown, pedicel concolorous or dark brown; flagellum dark brown; forewings mostly dark brown with six varaible pattern of hyaline aeas, but normally hyaline at base, two hyaline spots below submarginal vein one on anterior wing margin at apex of venation, and one opposite on posterior wing margin, one distad of this in disc of wing occasionally extendeing to posterior wing margin and apex narrowely hyaline; hind wing compeletly hyaline or with base and apex infuscate; propodeum steeply inclined and appearing short in dorsal view, medially the distance the anterior and posterior margins equal to not more than one-fifth length of scutellum. Male similar to female but infuscation of fore wing normally weaker and often with two or more of the hyaline spots confluent, especially those in the center of the wing; antenna with about 9-11 indistinct whorls of relatively short setae on each segment, the longest about 1.5-2 times as long as maximum diameter of segments.
Keywords
Parasitoid, Encyrtidae, new record, East-Azarbaijan, Iran