بررسی اثرات تخم‌کشی و دورکنندگی عصاره گیاهان علف داسی و کرفس بر بید سیب‌زمینی

کد مقاله : 1043-23IPPC
نویسندگان
1تبریز-دانشگاه شهید مدنی آذربایجان-دانشکده کشاورزی-گروه گیاه پزشکی
2کیلومتر 35 جاده تبریز-مراغه، دانشگاه شهید مدنی آذربایجان، دانشکده کشاورزی، گروه گیاهپزشکی
3گروه گیاه‌پزشکی، دانشکده کشاورزی، دانشگاه شهید مدنی آذربایجان، تبریز- ایران
چکیده
بید سیب‌زمینی (Lep.: Gelechiidae) (Zeller) Phthorimea operculella حشره‌ای همه‌جازی و یکی از آفات مهم سیب‌زمینی بخصوص در مناطق گرمسیر و نیمه‌گرمسیر دنیا می‌باشد. لاروهای این آفت در شرایط مزرعه‌ای از برگها، ساقه‌ها و دمبرگ‌های سیب‌زمینی تغذیه می‌کنند ولی بیشترین خسارت روی غده‌های سیب‌زمینی و در شرایط انباری وارد می‌شود. در این تحقیق اثرات تخم‌کشی و دورکنندگی حشرات کامل (برای تخم‌ریزی) عصاره‌های هگزانی، اتیل‌استاتی و متانولی گیاهان علف‌داسی (Apiaceae) Falcaria vulgaris Bernh و کرفس (Apiaceae) Apium graveolens L بررسی شد. تخم‌های 24 ساعته بید سیب‌زمینی به مدت 5 ثانیه در غلظت‌های مختلف هر یک از عصاره‌ها فرو برده شد، به مدت 20 دقیقه هوا خشک شده در لوله‌های آزمایش با درپوش توری قرار داده شد. به‌منظور بررسی اثرات دورکنندگی از تخم‌ریزی، محلول‌هایی با غلظت 10، 5/2 و 625/0 گرم بر لیتر هر یک از عصاره‌ها تهیه و سپس ورقه‌های با ضخامت یکسان سیب‌زمینی (به قطر 5 سانتی‌متر) به محلول‌ها آغشته شده پس از تبخیر حلال در داخل ظرف دایره‌ای شکل با تهویه مناسب منتقل شدند. تعداد 5 جفت حشره کامل 48 ساعته نر و ماده در ظروف رهاسازی شد. آزمایشات در چهار تکرار و به صورت تست انتخابی برای تخم‌ریزی طراحی شدند. تعداد تخم گذاشته شده بر روی هر تیمار پس از 24 ساعت شمارش و درصد از کل محاسبه گردید. تمامی آزمایش‌ها در ژرمیناتور با دمای 2± 25 درجه سلسیوس و رطوبت نسبی5 ±50 % و دوره نوری 8 :16 ساعت (تاریکی: روشنایی) انجام و کل آزمایشات دو بار تکرار شد. مقادیر LC50 عصاره هگزانی گیاهان علف داسی و کرفس به ترتیب 5/2 و 12/2 گرم بر لیتر بدست آمد. عصاره اتیل‌استاتی A. graveolens با LC50 معادل 4/1 گرم بر لیتر بیشترین اثرات تخم‌کشی را نشان داد. عصاره متانولی هر دو گیاه هیچ‌گونه اثر تخم‌کشی نداشت. همچنین نتایج مطالعات دورکنندگی برای تخم‌ریزی نشان داد که درصد تخم‌ریزی در تیمارهای عصاره هگزانی گیاهان علف داسی و کرفس به ترتیب 43 و 31 درصد از کل بود در حالی که این مقادیر برای عصاره اتیل‌استاتی به ترتیب 20 و صفر درصد و برای عصاره متانولی نیز به ترتیب 30 و 46 درصد بدست آمد. دو غلظت 10 و 5/2 گرم بر لیتر تمام عصاره‌ها درصد تخم‌ریزی حشرات کامل را به‌طور معنی‌داری در مقایسه با شاهد کاهش دادند. در کل نتایج نشان داد که اثرات تخم‌کشی و دورکنندگی عصاره‌های مورد بررسی با غلظت عصاره‌ها رابطه مستقیم داشته و عصاره اتیل‌استاتی هر دو گیاه اثرات تخم‌کشی و دورکنندگی قابل ملاحظه‌ای علیه بید سیب‌زمینی داشت.
کلیدواژه ها
موضوعات
 
Title
Ovicidal and repellent effects of Falcaria vulgaris Bernth and Apium graveolens L. (Apiaceae) extracts against Potato Tuber Moth
Authors
davoud mohammadi, Naser Eivazian Kary, Akram Hatami
Abstract
The potato tuber moth (PTM), Phthorimaea operculella (Zeller) (Lepidoptera: Gelechidae), is a cosmopolitan pest of potato, Solanum tuberosum L. (Solanales: Solanaceae), and is considered the most damaging potato pest in tropical and subtropical agroecosystems. PTM larvae cause some damage by feeding on leaves, stems, and petioles in the field but cause the most significant damage by tunneling in the potato tubers in the field and particularly during storage. By conducting several laboratory experiments the ovicidal and repellent effects of Hexane, Ethyl acetate and methanol extracts of Falcaria vulgaris Bernth (Apiaceae) and Apium graveolens L. (Apiaceae) were evaluated against Potato Tuber Moth (PTM), Phthorimaea operculella (Zeller) (Lep.: Gelechiidae). Hatch rate was evaluated by dipping one day old eggs in different concentrations of plants extracts for 5 second. Then the eggs were air dried for 20 minutes and transferred to experimental tubes. Repellent effect was tested using equal size of impregnated potato slices (5 cm in diameters) with 0.625, 2.5 and 10 gr/l (gram per liter) concentrations of extracts as treatments across 4 replications. Whole experiments were run twice at 25±2°C, 50±5% RH and 16:8 LD conditions. Five couples of 2days old (mated) PTM were incubated in experimental area containing four slices of potato (including control and treatments) and percentage of eggs were recorded in each treatment after 24 hours. The experiments designed as choice tests. The ovicidal LC50 values of Hexane extracts of F. vulgaris and A. graveolens were 2.5 and 2.12 gr/l, respectively. Ethyl acetate based extract of A. graveolens was the most effective ovicid with LC50 values of 1.4 gr/l. The methanolic extract of both plants showed no ovicidal activity. At treatments of hexane extracts of F. vulgaris and A. graveolens percentages of oviposition were 43 and 31, respectively. These values were 20 and 0 for Ethyl acetate and 30 and 46 percent in the case of Methanol extracts. Overall for all extracts, oviposition reduced significantly at two concentrations including 10 and 2.5 gr/l. The results showed that ovicidal and repellent effects of extrats are concentration-dependent and Ethyl acetate based extracts of both plants have promising ovicidal and repellent effects against PTM.
Keywords
Ethyl acetate, Hexane, Methanol, Phthorimea operculella, Plant extract