شناسایی ترکیبات شیمیایی و ارزیابی اثر دورکنندگی اسانس گیاه Juniperus Virginiana علیه آنوفل استفنسی (دوبالان: کولیسیده)

کد مقاله : 1041-23IPPC
نویسندگان
1ایران، تهران، خیابان دوازده فروردین، انستیتو پاستور ایران، 69
2تهران- میدان پاستور- خیابان پاستور شرقی- خیابان 12 فروردین- انستیتو پاستور تهران
3استاد گروه تحقیقات مالاریا و ناقلین، انستیتو پاستور ایران، تهران، ایران
4استادیار مرکز تحقیقات علوم بهداشتی، دانشکده بهداشت، دانشگاه علوم پزشکی شیراز، شیراز،ایران
چکیده
با حدود 200 میلیون مورد جدید، 500000 مرگ و میر سالانه و با وجود تلاش جهت کنترل، حذف و ریشه کنی، مالاریا هنوز یکی از جدی ترین بیماری های انگلی جهان می باشد. از قدیم، روشهای مختلفی مانند پیشگیری با داروها، حشره کش ها و مواد دور کننده برای کنترل مالاریا بکار می روند. اما، بروز مقاومت انگل به داروها و مقاومت پشه ها به حشره کش ها باعث شکست برنامه های کنترلی گردید. در این راستا، اقدامات حفاظت فردی مانند استفاده از مواد دور کننده حشرات، کاربرد گسترده ای دارند که تماس بین انسان و پشه های ناقل بیماری را به حداقل می رسانند. با توجه به مقاومت بر علیه ترکیبات دور کننده قدیمی و مشکلات سمی و زیست محیطی ناشی از آنها، دور کننده های طبیعی به ویژه با منشا گیاهی می توانند به عنوان ابزار کنترلی جدید، ایمن، و نوآورانه جایگزین ترکیبات قدیمی شوند. هدف از مطالعه حاضر دستیابی به یک دور کننده طبیعی می باشد. در نتیجه با جستجو در کتب طب سنتی و سایر منابع، گیاه Juniperus Virginiana ((Cupressaceae family از استان البرز برای ارزیابی اثر دور کنندگی بر علیه آنوفل استفنسی انتخاب شد. سرشاخه های هوایی تازه گیاه برداشت، اسانس به روش تقطیر در آب با دستگاه کلونجر استخراج و ترکیبات موجود با دستگاه کرومـاتوگرافی گـازی متصل شده به طیف سنج جرمی شناسایی شدند. سپس دستگاه جدید رفتارسنجی پشه ها برای ارزیابی اثر دورکنندگی اسانس در شرایط آزمایشگاهی مورد استفاده قرار گرفت. جهت تست، خوکچه هندی مهار شده در اتاقک مهار به همراه پشه بند آغشته به اسانس بر روی آن، درون دستگاه قرار گرفتند. سپس 20 پشه آنوفل ماده که 5 تا 7 روز خونخواری نکرده بودند درون دستگاه رها شدند. 45 دقیقه بعد، پشه های خونخورده، زنده و مرده شمارش و درصد حفاظت گزارش گردید. در مقایسه با کنترل میزان محافظت اسانس برای میزبان، کامل( (100%بود. ضمن اینکه 45% پشه ها مرده و 55% خونخواری نکرده بودند. در واقع، پشه های گرسنه به محض تماس با توری، بدون خونخواری می مردند که تائیدی بر اثر حشره کشی اسانس، علاوه بر دورکنندگی آن می باشد. مهمترین ترکیبات شناسایی شده در اسانس عبارت بودند از پینن ، سدرول و ترپینول که فعالیت را می توان به آنها نسبت داد. طبق نتایج، اسانس مورد مطالعه، اثر دورکنندگی و کشندگی فوق العاده ای را بر علیه آنوفل استفنسی نشان داد که می تواند به عنوان یک محصول طبیعی ارزان قیمت برای کنترل پشه ها معرفی گردد.
کلیدواژه ها
موضوعات
 
Title
Chemical composition and repellent activity of Juniperus Virginiana essential oil against Anopheles stephensi (Diptera: Culicidae)
Authors
Azar Tahghighi, Naseh Maleki-Ravasan, Navid Dinparast Djadid, Hamzeh Alipour
Abstract
With approximately 200 million new cases and 500000 deaths annually and despite many efforts to control, eliminate and eventually eradicate, malaria yet remains one of the most serious diseases in the world. There are different methods for malaria control such as the prevention by drugs, insecticides and repellents. But, the emergence of parasite resistance to anti-malarial medicines and mosquito resistance to insecticides was caused to failure control programs. Personal protective measures, like the use of insect repellents reduce the contact between humans and vectors and consequently prevent vector-borne diseases. Due to resistant to old repellents and their toxic and environmental problems, natural repellents as novel, safe and innovative vector-control tools can be replaced them, especially with botanical origin. The purpose of this study is the achievement to a natural repellent. Based on search in the books of Iranian traditional medicine and other scientific resources, Juniperus Virginiana (Cupressaceae family) from Alborz province was selected and evaluated its repellent activity against Anopheles stephensi. The fresh aerial parts were collected, the essential oil was obtained by hydrodistillation in a Clevenger-type apparatus and the chemical compositions were detected by gas chromatography - mass spectrometry. Then, a new device for mosquito behavior surveillance was used to evaluate the repellent effect of essential oil under laboratory condition. For test, a restrained guinea pig was covered with essential oil (J. virginiana) treated net and placed into the device. Then, twenty 4-7- day old non-blood fed females An. stephensi were release into the device. Blood fed, live and dead mosquitoes were collected and counted 45 minutes after post treatment and % protection was reported. The pure essential oil presented complete protection (%100) for the host, compared to the control group. Meanwhile, 45% of mosquitoes were killed and remaining 55% did not eat the blood. When, voracious mosquitoes were connected to the impressed net, they were killed, which prove high insecticide activity of J. virginiana essential oil in addition to its repellent activity. The most important identified compounds in the essential oil were pinene, cedrol and Terpineol, which the essential oil activity can be attributed to these. According to the results, J. virginiana essential oil showed the remarkable repellent and insecticide effects on Anopheles stephensi, which can be introduced as a low-cost and friendly natural product for the mosquito control.
Keywords
Cupressaceae, repellency, Insecticide, Anopheles, Behavioral device