کارایی روش اخلال در جفت‌گیری برای کنترل خسارت کرم گلوگاه انار، (Ectomyelois ceratoniae Zeller (Lep.: Pyralidae به وسیله شبه فرومون جنسی

کد مقاله : 1018-23IPPC
نویسندگان
1ایران - تهران - اوین - موسسه تحقیقات گیاه‌پزشکی ایران - صند.ق پستی 1454-19395 - کدپستی 1985813111
2عضو هیئت علمی / بخش تحقیقات گیاه‌پزشکی، مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی استان یزد، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، یزد، ایران
چکیده
کرم گلوگاه انار، Ectomyelois ceratoniae Zeller (Lepidoptera: Pyralidae) ، مهمترین آفت انار در کشور می‌باشد که علیرغم انجام روش‌های مختلف کنترل مکانیکی و بیولوژیک همواره موجب خسارت قابل توجه می‌گردد. معرفی آنالوگ فرومون جنسی این حشره، (Z,E)-7,9,11-dodecatrienyl formate، امکان توسعه روش‌ کنترل این آفت به روش اخلال در جفت‌گیری را فراهم ساخته است. در این تحقیق کارایی روش اخلال در جفت گیری به وسیله 500 گرم در هکتار محصول تجاری SPLAT EC حاوی 2% آنالوگ فرومون در سال 1394 و همزمان با فعالیت نسل‌های آخر پروانه کرم گلوگاه انار که موجب بیشترین خسارت می‌شود در استان یزد بررسی شد. برای این منظور شکار تله های پایش و درصد میوه‌های انار پوسیده در قطعه اخلال در جفت‌گیری و قطعه شاهد (بدون انجام هیچ روش کنترل) تعیین و درصد کاهش شکار تله‌های پایش محاسبه و درصدهای میوه‌های پوسیده در دو قطعه آزمایشی مورد مقایسه آماری قرار گرفتند. نتایج نشان داد که شکار تله های پایش در قطعه اخلال در جفت گیری 61 درصد کمتر از قطعه شاهد بود. برآورد خسارت کرم گلوگاه انار به روش شمارش میوه های پوسیده ریزش کرده در پای درخت در 6، 21، 89 روز پس از شروع آزمایش و نیز در هنگام برداشت نشان داد که در قطعه اخلال در جفت گیری به ترتیب 3±77، 4±58، 4±25 و 2±29 و در قطعه شاهد به ترتیب 4±47، 3±23، 3±75 و 1±12 درصد میوه‌های انار پوسیده بودند که اختلاف معنی داری بین قطعه شاهد و قطعه اخلال در جفت گیری را از نظر میزان خسارت کرم گلوگاه انار نشان داد. تعداد بیشتر میوه‌های پوسیده ریزش کرده در پای درخت در قطعه اخلال در جفت‌گیری، شش روز پس از شروع آزمایش، نشان داد که میزان آلودگی در این قطعه در زمان شروع آزمایش بیشتر از قطعه شاهد بود. پوسیدگی بیشتر میوه‌ها در قطعه اخلال در جفت‌گیری، سه هفته پس از شروع آزمایش، مربوط به ذخیره مراحل نابالغ آفت و نتاج افراد ماده جفت‌گیری کرده آفت قبل از شروع آزمایش بود. درصد میوه‌های پوسیده، 89 روز پس از شروع آزمایش، در قطعه شاهد سه برابر قطعه اخلال درجفت‌گیری بود که نشان دهنده موفقیت روش اخلال در جفت‌گیری در کنترل خسارت آفت در این زمان بود. بیشتر بودن تعداد میوه‌های پوسیده در زمان برداشت، در قطعه اخلال در جفت‌گیری نسبت به قطعه شاهد، می‌تواند احتمالا به علت احتساب میوه‌هایی که قبل از شروع آزمایش آلوده شده ولی ریزش نکرده بودند، باشد.
کلیدواژه ها
موضوعات
 
Title
Evaluation of mating disruption for controlling Ectomyelois ceratoniae Zeller (Lep.: Pyralidae) by the mimic of its sex pheromone
Authors
Arman Avand-Faghih, Ali Jafari Nodooshan
Abstract
Carob moth (CM), Ectomyelois ceratoniae Zeller (Lep.: Pyralidae) is the most destructive pest of pomegranate in Iran, causing considerable economic damage in spite of different mechanical and/or biological control methods. Its pheromone analogue, (Z,E)-7,9,11-dodecatrienyl formate, has offered the possibility of the control of CM by mating disruption. In this study the efficiency of mating disruption was evaluated for controlling the last generations of CM, causing the highest damage on pomegranate, by 500 g/h of SPLAT EC containing 2% of the pheromone analogue in Yazd (Iran) in 2015. The capture of monitoring traps and the number of rotten fruits were monitored in mating disruption and control (without any control method) plots. The means of trap catches and those of percentages of infested fruits in the plots were statistically compared. The capture of monitoring traps in mating disruption plot was 61% less than that in the control plot. The percentages of rotten fruits after 6, 21, 89 days and at harvest time were respectively 77±3, 58±4, 25±4 and 29±2 in mating disruption plot and respectively 47±4, 23±3, 75±3 and 12±1 in control plot. The percentages of rotten fruits were significantly different at each sampling time. The higher percentage of rotten fruits in mating disruption plot in comparison with that in control plot after 6 days evidenced the higher infestation by CM in mating disruption plot at the beginning of the experiment. The higher percentage of rotten fruits in mating disruption plot after 3 weeks was due to the present immature stages and the offspring of mated females causing damage during the first weeks of the experiment. The percentage of rotten fruits in the control plot was 3 times more than that in the mating disruption plot after 89 days, showing the efficiency of mating disruption to control the damage of CM at this time. The higher percentage of rotten fruits in mating disruption plot at harvest time was probably due to the counting of not dropped fruits infested prior the beginning of experiment.
Keywords
Insecta, Lepidoptera, pyralidae, Pheromone analogue, Mating disruption, pomegranate