ترجیح میزبانی و هیپرپارازیتیسم زنبور Hym. Encyrtidae)) Ooencyrtus fecundus پارازیتویید تخم سن گندم و هیپرپارازیتویید جنس Trissolcus spp. (Hym. Platygastridae)

کد مقاله : 1011-23IPPC
نویسندگان
1دانشگاه تبریز
2تبریز-دانشگاه تبریز-دانشکده کشاورزی-گروه گیاهپزشکی
چکیده
زنبورهای پارازیتوئید Platygastridae و Encyrtidae از جمله کاراترین عوامل کنترل زیستی سن گندم هستند. استفاده‌ی بهینه از عوامل کنترل زیستی مستلزم آگاهی از میزان کارایی آن‌ها در شرایط مختلف اکولژیکی است. نقش پارازیتوئیدهای خانواده‌ی Encyrtidae بسته به اینکه در حقله‌ی سوم یا چهارم زنجیره‌ی غذایی باشند متغیر است، چرا که دارای قابلیت هیپرپارازیتیسم می‌باشند. این ویژگی در نگاه اول می‌تواند نامطلوب به‌نظر برسد، اما چنانچه یک رفتار انتخابی باشد و ترجیح پارازیتوئید به سمت میزبان های غیرانگلی باشد آنگاه می‌تواند موجب تکمیل کنترل و افزایش تلفات میزبان شود. در این بررسی ترجیح زنبور Ooencyrtus fecundus در حضور میزبان‌های متفاوت (تخم تازه‌ی سن گندم، تخم از قبل پارازیته شده توسط Trissolcus grandis و تخم سن با جنین رشد یافته) مورد ارزیابی قرار گرفت. ترجیح زنبورهای ماده‌ی بارور بی‌تجربه بین سه میزبان مختلف دو به دو در پنج تکرار بررسی شد. ترکیب دو به دوی میزبان‌ها عبارت بودند از: تخم تازه با تخم از قبل پارازیته شده‌ی هشت روزه، تخم تازه با تخم دارای جنین شش روزه، تخم از قبل پارازیته شده‌ی هشت روزه با تخم شش روزه). در آزمایش واکنش تابعی نیز تخم میزبان از هر کدام از سه گروه در تراکم‌های 1، 2، 4، 7، 14، 28، 56 به‌ترتیب در 20، 15، 10، 7، 5، 3 و 3 تکرار در اختیار ماده-های بارور بی‌تجربه به‌مدت 24 ساعت قرار گرفت. نتایج نشان داد که ترجیح زنبور O. fecundus به میزبان تازه در صورت دسترسی به آن، قطعی است و تحت تأثیر تراکم نسبی آن قرار نمی‌گیرد. در نبود میزبان تازه دستیابی زنبور کاهش چشمگیری پیدا می‌کند و اثرات منفی رشد جنین میزبان به‌مراتب بیش از پارازیتیسم قبلی است. به همین سبب، به هنگام حضور دو میزبان از قبل پارازیته و میزبان با جنین رشد یافته، میزبان از قبل پارازیته را با فراوانی بیشتری انتخاب می‌کند. همچنین نتایج آزمایش واکنش تابعی بر اساس زمان دست‌یابی و بیشینه‌ی نرخ حمله حاکی از برتری میزبان تازه بر میزبان از قبل پارازیته شده و آن هم نسبت به میزبان با جنین رشدیافته است. زمان دستیابی در سه تیمار مذکور به‌ترتیب 04/0 ± 95/0، 09/0 ± 21/1، 23/0 ± 49/2 ساعت و بیشینه‌ی نرخ حمله 19/25، 71/19 و 61/9 در روز بود. به‌نظر می‌رسد در نبود میزبان مناسب، زنبور انرژی تولیدمثلی خود را برای موقعیت‌های احتمالی آینده ذخیره می‌سازد.
کلیدواژه ها
موضوعات
 
Title
Host preference and hyperparasitism of Ooencyrtus fecundus Ferriere & Voegele (Hym. Encyrtidae) egg parasitoid of sunn pest and hyperparasitoid of Trissolcus spp.
Authors
Roghaiyeh Nassiri, Shahzad Iranipour, Roghaiyeh Karimzadeh
Abstract
Common sunn pest (CSP), Eurygaster integriceps Puton is the most important pest of cereals in Iran. Using biological control agents specially egg parasitoids (Hym., Platygastridae and Encyrtidae) against the pest has been promising. An optimal use of them, needs one beware of their efficacy at different ecological conditions. The Encyrtidae can play different roles in a cereal agroecosystem depending on level which it will occupy in food chain. It means it can appear either as primary parasitoid of CSP or hyperparasitoid of the platygastrids. Although at first glance hyperparasitism seems an undesirable property, but it depends mainly on if it is a selective behavior. Two species of parasitic wasps, are used in this study, Ooencyrtus fecundus Ferriere & Voegele (Hym.: Encyrtidae) and Trissolcus grandis (Thomson) (Hym.: Platygastridae). In this study host preference of O. fecundus was evaluated in different combinations of host (fresh vs. parasitized eggs by Trissolcus grandis (6d old); fresh vs. developed 8d old eggs; parasitized (6d old) vs. developed (8d old) eggs). Functional response experiments also were done at densities of 1, 2, 4, 7, 14, 28, 56 host eggs from any kind in 20, 15, 10, 7, 5, 3, and 3 replications respectively. The results revealed that the parasitoid definitely prefer the fresh eggs and the preference is not affected by relative densities of the hosts. When no suitable host was available, handling was declined considerably and negative effect of fetal development was stronger than previous parasitism. Therefore, O. fecundus prefers parasitized eggs to developed CSP eggs. The handling times as well as maximum attack rates in functional response experiments also confirmed the results of the preference experiments. These parameters were estimated to be 0.95 ± 0.04, 1.21 ± 0.09 and 2.49 ± 0.23 h for the former and 25.19, 19.71, 9.61 per day for the latter. It seems that the wasp partly saves its reproductive energy for subsequent fortunes in circumstances that the favorable host is unavailable.
Keywords
Interspecific competition, functional response, host quality