بررسی فلور و تعیین شاخص‌های غنا، تشابه و تنوع گونه‌ای جوامع علف‌های هرز مزارع کلزا در شهرستان‌های مختلف استان گلستان

کد مقاله : 1252-23IPPC
نویسندگان
1استان گلستان-گرگان- خیابان شهید بهشتی-روبه روی سازش- مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی-بخش گیاهپزشکی
2خیابان شهید بهشتی روبروی سازش مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی گلستان
3بخش تحقیقات گیاهپزشکی, مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی استان گلستان-ایران-گرگان
چکیده
به‌منظور مطالعه فلور و تعیین شاخص‌های غنا، تشابه و تنوع گونه‌ای جوامع گیاهان‌ هرز مزارع کلزای استان گلستان، جمعیت علف‌های ‌-هرز در شهرستان‌های مختلف این استان در سال زراعی 1396 مورد بررسی قرار گرفت. انتخاب تعداد مزارع در هر شهرستان با توجه به سطح زیر کشت کلزا و به‌طور تصادفی انجام شد. نمونه‌برداری‌ها به روش سیستماتیک و طبق الگوی W با استفاده از کادرهای 5/0× 5/0 متر مربعی صورت گرفت. سپس جمعیت علف‌های هرز در مرحله گل‌دهی کلزا به تفکیک جنس و گونه شناسایی و شمارش گردید. در این مطالعه 55 گونه علف‌هرز متعلق به 22 خانواده‌ی گیاهی شناسایی گردید که خانواده‌های Poaceae، Brassicaceae و Fabaceae به‌ترتیب با 10، 6 و 6 گونه دارای بیشترین غنای گونه‌ای بودند. از نظر فراوانی نسبی نیز خانواده‌های Poaceae، Brassicaceae و Polygonaceae به‌ترتیب مهم‌ترین خانواده‌های گیاهی در مزارع مورد بررسی بودند. نتایج نشان داد که 81/81 درصد علف‌های‌ هرز موجود یک‌ساله، 54/14 درصد چندساله و 63/3 درصد نیز دوساله بودند. 36/76 درصد علف‌های‌ هرز موجود جزو پهن‌برگان و 81/21 درصد باقیمانده در گروه باریک‌برگان جای گرفتند. در این مطالعه یولاف‌ وحشی (Avena ludoviciana) مهمترین علف‌هرز از گروه باریک-برگان و خردل ‌سیاه (Brassica nigra) مهمترین علف‌هرز از گروه پهن‌برگان در مزارع کلزای استان گلستان بود. بیشترین تعداد گونه علف ‌هرز در شهرستان‌ بندرگز (28 گونه) و کم‌ترین آن در شهرستان علی‌آباد (7 گونه) مشاهده گردید. در بین شهرستان‌های مورد مطالعه کردکوی و گرگان با 86 درصد دارای بیشترین و گالیکش و علی‌آباد با 33 درصد دارای کمترین درجه تشابه گونه‌ای علف‌‌‌هرز بودند. بیشترین شاخص تنوع شانون در شهرستان رامیان (68/2) و کمترین آن در شهرستان بندرگز (55/0) مشاهده گردید. بیشترین شاخص تنوع سیمپسون متعلق به شهرستان علی‌آباد (39/0) و کمترین آن متعلق به شهرستان گرگان (0002/0) بود.
کلیدواژه ها
موضوعات
 
Title
Study of weed flora and determination of weed richness, species similarity and diversity index in canola fields of Golestan province
Authors
Leila Habibian, Masoumeh Younesabadi, Alireza Savarinejad
Abstract
To study weed flora and determination of richness, species similarity and diversity index of weed communities in canola (Brassica napus) fields of Golestan province, different cities were surveyed during 2017. Fields numbers were determined based on the planting area of canola, randomly. Randomized sampling method as W shape was conducted using 0.5×0.5 meter quadrate systematically. Then weeds population were identified and counted in flowering stage of canola. In this study, 55 plant species from 22 families were recorded. The most number of weeds were observed in Poaceae (10 species), Brassicaceae (6 species) and Fabaceae (6 species) families, respectively. Among different weed families, Poaceae, Brassicaceae and Polygonaceae had the most relative abundance in canola fields, respectively. The results showed that 81.81 % of recorded weeds were annual, 14.54% were perennial and 3.63 % were biennial. Also 76.36 % of identified weeds were broad-leaved and the rest were narrow-leaved. Winter wildoat (Avena ludoviciana) was the most important weed from narrow-leaved weeds and Black mustard (Brassica nigra) was the most important weed from broad-leaved weeds. The highest number of species was observed in Bandargaz (28) and the lowest was in Aliabad (7). Among different cities, Kordkoy and Gorgan showed the highest similarity index (86%). Galikesh and Aliabad cities had the lowest similarity index (33%). The highest Shanon diversity index was observed in Ramian city (2.68) and the lowest value was observed in Bandargaz city (0.55). The highest Simpson diversity index was observed in Aliabad (0.39) and the lowest value (0.15) was observed in Gorgan (0.0002).
Keywords
Black mustard, Richness, Relative abundance, Species similarity