بررسی خسارت بیماری شانکر ریزوکتونیایی سیب زمینی در استان اردبیل
کد مقاله : 1139-23IPPC
نویسندگان
خیابان عطایی ، 18 متری ایرانی جم، کوی شهرام قریب ، پلاک 27
چکیده
استان اردبیل یکی از مناطق مهم تولید سیبزمینی کشور محسوب میشود و بیماری شانکر ریزوکتونیایی سیبزمینی Rhizoctonia solani Kuhn یکی از بیماریهای مهم قارچی سیبزمینی در این منطقه میباشدکه باعث ایجاد شانکر روی ساقههای زیرزمینی، ریشه ها، استولنها و کور شدن غدهها و نیز بیماری شوره سیاه روی سطح غدهها وکاهش کیفیت و کمیت محصول سیبزمینی میگردد. از مهم ترین جنبههای مدیریت این بیماری تعیین ارتباط بین شدت بیماری و میزان خسارت اقتصادی آن است. جهت تعیین میزان خسارت بیماری شانکر ریزوکتونیایی در طول فصل زراعی با توجه به سطح زیر کشت، نمونه برداری ازحداقل 5 درصد مزارع سیب زمینی در دو منطقه اردبیل و نمین که دارای شرایط چهارگانه یکسان شامل کشت رقم غالب منطقه، روش کاشت و آبیاری یکسان و مساحت بیش از یک هکتار بودند، از آغاز ظهور گیاهچهها تا زمان برداشت انجام گرفت. به طوری که طی سه مرحله شامل زمان سبز شدن محصول، زمان گلدهی و زمان برداشت با انجام نمونه برداری تصادفی از بوتهها، درصد مرگ گیاهچهها در مرحله سبز شدن محصول، شدت آلودگی بوتهها به شانکر ریزوکتونیایی در زمان گلدهی طبق الگوی کلیو و با نمره دهی 9-1 و شدت آلودگی غدهها به اسکلرتهای قارچ عامل بیماری در زمان برداشت بر اساس کلید ارزیابی کلیو با نمره دهی 5-0 (Clive james, 1971) و توزین محصول ده بوته تصادفی انجام گرفت. ارتباط بین شدت بیماری و خسارت با استفاده از داده های حاصل از نمونه گیری با محاسبه ضریب همبستگی و رگرسیون مشخص گردید (با استفاده از بسته نرم افزاری Eviews). هم چنین وجود تفاوت معنی دار بین عملکرد در گروه بندیهای انجام شده بر اساس درجه های مختلف آلودگی که به صورت سیستم نمره دهی بود با استفاده از روش آنالیز واریانس و روش تخمین مدل رگرسیونی با متغیر وابسته کمی (میزان خسارت) بیماری بررسی گردید. بر اساس نتایج آماری درصد مرگ گیاهچه ها درمزارع سیب زمینی کاری اردبیل 91/2 درصد تعیین گردید، لذا خسارت مستقیم ناشی از این بیماری به علت کاهش سطح سبز و تنکی مزارع (با در نظر گرفتن تراکم کشت 40000 بوته در هکتار) 1164 بوته در هکتار بود. این بیماری در اغلب مزارع با شدت کم تا متوسط وجود داشته و میانگین شدت بیماری شانکر بر روی ساقه زیر زمینی در مرحله گلدهی 65/3 و شدت آلودگی غدههای سیب زمینی به اسکلروت های عامل بیماری به میزان 21/2 در مقیاس گروه بندی کلیو بود. مقادیر مربوط به خسارت کمی ناشی از این بیماری از حاصل ضرب تعداد بوته های سبز نشده ناشی از بیماری در میانگین وزن محصول یک بوته در هر مزرعه به دست آمد. با توجه به میانگین عملکرد هر بوته در زمان برداشت (26/1 کیلوگرم)، کاهش عملکرد ناشی از مرگ گیاهچه بیماری شانکر ریزوکتونیایی ساقه 65/1 تن در هکتاردر اردبیل برآورد گردید.
کلیدواژه ها
موضوعات
Title
Investigation of Potato Rhizoctonia canker disease damage in Ardabil Province
Authors
Bita Soheili Moghadam
Abstract
Ardabil province is one of the most important areas in potato production in country and Rhizoctonia is the important diseases on potato in this area that cause canker on the roots, stolons and underground stems of the growing plants, cutting off growing buds and and black scurf on potato tubers .One of the most important aspects of management of this disease is determining the relationship between the severity of the disease and its economic loss. For determine the amount of damage caused by Rhizoctonia chanker during the growing season based on the crop area is cultivated, sampling of at least 5% of potato fields in two areas Ardabil and Namin with the same four conditions including cultivating the dominant variety, the same method of planting and irrigation and the area of more than one Hectare were taken from emergence of seedlings until harvest. So that during three stages including seedling, flowering and harvest, by random sampling from the plants, was determined the percentage of damping off at seedling stage, the chanker severity on the plant at flowering stage according to the Clive patternby scoring 1-9 and the severity of black scarf on tubers according to the Clive pattern by scoring 0-5(Clive james, 1971) and weighting the yield of ten random plants at the harvest stage. The relationship between the severity of the disease and the damage was determined by using the data obtained from the sampling by calculating the correlation coefficient and regression(using software pachage Eviews). Also, determined existance a significant difference between yields in the groupings based on the different degrees of contamination that was a direct scoring by using the analysis of variance and the method of estimating the regression model with a small dependent variable (damages) . According to the statistical results, the seedling damping off percentage was 2.91% in Ardabil potato fields, therefore direct damage caused by the disease due to reduced green area (with crop density of 40,000 plants per hectare) was 1164 plants per hectare. The disease was present on most farms with low to moderate intensity and the average severity of canker disease on the stem in the flowering stage was 3.65 in the Clive scale and the severity of black scarf on potato tubers was 2.12 in the Clive scale. The amount of damage caused by this disease was obtained by multiplying the number of non-green plants per in the yield average weight of a plant per farm. Regarding the yield average of each plant at harvest stage(1.26 kg), the yield reduce of Rhizoctonia canker disease due to seedling damping off was estimated 1.65 ton/hectare in Ardabi .
Keywords
Yield, seedling, Stolon, Black scurf