سمیت تماسی پنج اسانس گیاهی علیه شپشک آردآلود پنبه Phenacoccus solenopsis Tinsley (Sternorrhyncha: Pseudococcidae)
کد مقاله : 1314-23IPPC
نویسندگان
اهواز- ملاثانی- دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی خوزستان- گروه گیاه پزشکی
چکیده
شپشک آردآلود پنبه (Phenacoccus solenopsis Tinesley) آفتی پلیفاژ با دامنهی میزبانی وسیع است که در سالهای اخیر باعث خسارتهای زیادی روی گیاهان زینتی در برخی مناطق ایران شده است. در این بررسی تاثیر سمیت تماسی پنج اسانس گیاهی از خانواده نعنائیان Lamiaceae شامل نعنا Mentha viridis L.، پونه Mentha pulegium L.، مرزه Satureja horthensis L.، آویشن Zataria multiflora Bioss و رزماری Rosemarinus officinalis L. روی پوره های سن سوم شپشک آردآلود پنبه مورد بررسی قرار گرفت. در این آزمایشات غلظتهای 5/4، 9، 5/13، 18 و 22 میکرولیتر اسانس بر میلی لیتر استون استفاده شد. برگهای تازه گیاه ختمی چینی Hibiscus rosa-sinensis L. به مدت 10 ثانیه درون محلولهای اسانس تهیه شده قرار داده شدند و سپس به مدت 5 دقیقه در معرض هوا خشک شدند. سطح پتریدیشهای محتوی آگار با برگهای ختمی چینی که در معرض غلظت های مختلف اسانس قرار گرفته بودند، پوشانده شد و در هر پتری 10 عدد پوره سن سوم شپشک روی برگها رهاسازی شد. آزمایشات برای هر غلظت اسانس در 4 تکرار انجام شد. از استون به عنوان شاهد استفاده شد. سپس در پتریها بسته شده و برای بررسی مرگ و میر به مدت 24 ساعت درون انکوباتور با دمای C˚ 1±27، رطوبت نسبی 5±65 % و دوره روشنایی به تاریکی 12:12قرار داده شدند. پس از 24 ساعت شپشک های مرده مورد شمارش قرار گرفت. دادههای به دست آمده از آزمایشات برای تعیین LC50 اسانسها توسط نرمافزار SAS مورد تجزیه پروبیت قرار گرفت. نتایج نشان داد که همه اسانس های مورد استفاده در آزمایشات در همه غلظتها دارای خاصیت حشرهکشی علیه شپشک آردآلود پنبه بودند. مقدار LC50 محاسبه شده برای اسانسهای پونه، نعنا، مرزه، آویشن و رزماری به ترتیب 1/8، 5/12، 2/14، 1/18، و 9/19 میکرولیتر بر میلی لیتر استون محاسبه گردید. براساس این نتایج، اسانس پونه و رزماری به ترتیب بیشترین و کمترین تاثیر را در مرگ و میر شپشک داشتند. این مطالعه نشان داد که همه اسانس های مورد آزمایش توانایی کنترل پوره های شپشک آردآلود پنبه را دارا می باشند و میتوانند در توسعه عوامل جدیدی برای کنترل شپشکها مفید باشند.
کلیدواژه ها
موضوعات
Title
Contact toxicity of five essential oils against cotton mealybug Phenacoccus solenopsis Tinsley (Sternorrhyncha: Pseudococcidae)
Authors
Fatemeh Yarahamdi
Abstract
The cotton mealybug, Phenacoccus solenopsis Tinsley, is a polyphagous pest with a wide range of host plants which has caused several damages to ornamental plants in some regions of Iran. In this study, the contact toxicity of five essential oils from Lamiaceae family including Mentha viridis L., Mentha pulegium L., Satureja horthensis L., Zataria multiflora Bioss, and Rosemarinus officinalis L. was investigated against the third instar nymphs of cotton mealybug. Essential oils with concentrations of 4.5, 9, 13.5,18 and 22 µL/mL of acetone were used in these experiments. The leaves of Hibiscus rosa-sinensis L. were placed in essential oil solutions for 10 seconds and then dried in air for five minutes. The surface of Petri dishes contained agar were covered with the leaves which were exposed to different concentrations of essential oils and ten 3rd instar nymphs of mealybug were released on the leaves. Four replications were considered for each concentration. Acetone was used as control. Then the lids of Petri dishes were closed and they were transferred to an incubator with the temperature of 27±1˚C, 65±5% R.H. and 12:12 L: D to evaluate insects’ mortality. Data obtained from dose-response bioassays were subjected to probit analysis to estimate LC50 values using SAS software. The results showed that all the essential oils have insecticidal activity against P. solenopsis at all the tested concentrations. The calculated LC50 values were 8.1, 12.5, 14.2, 18.2, and 19.9 µL/mL of acetone for M. pulegium, M. viridis, S. hortensis, Z. multiflora, and R. officinalis, respectively. According to these results, the essential oils of M. pulegium and R. officinalis had the most and the least effects on the mortality of mealybugs, respectively. This study demonstrated that all the tested essential oils have the ability to control P. solenopsis nymphs and could be useful in the development of new agents for mite control.
Keywords
Lamiaceae, Mentha pulegium, Hibiscus rosa-sinensis