ارزیابی اثر سالیسیلیک اسید و نانوکود کلاته آهن بر خیارآلوده به نماتد ریشه‌گرهی (Meloidogyne javanica) در شرایط گلخانه

کد مقاله : 1285-23IPPC
نویسندگان
1داراب، فورگ، روستای طاحونه
2یاسوج، خیابان دانشجو، دانشگاه دولتی یاسوج، دانشکده کشاورزی
3گروه گیاهپزشکی- دانشکده کشاورزی- یاسوج -ایران
4گروه زراعت و اصلاح نباتات، دانشکده کشاورزی، دانشگاه یاسوج، یاسوج، ایران
چکیده
نماتدهای ریشه‌گرهی (Meloidogyne spp.) یکی از خطرناکترین نماتدهای انگل گیاهی در مناطق حاره و نیمه‌حاره می‌باشند. در پژوهش حاضر اثر غلظت‌های مختلف نانوکود کلاته آهن (Nano iron chelate fertilizer=NICF) خضراء، حاوی 9% آهن کلاته شده و القاگر شیمیایی سالیسیلیک اسید (SA) بر نماتد ریشه‌گرهی M. javanica در گیاه خیار بررسی گردید. آزمایش به‌صورت فاکتوریل (SA در سطوح انتخابی دو و چهار میلی‌مولار در هر گیاه و عنصر آهن در سطوح انتخابی سه، شش و نه میلی‌گرم در کیلوگرم خاک از منبع نانوکود کلاته آهن) در قالب طرح کاملاً تصادفی با چهار تکرار در شرایط کنترل شده گلخانه انجام شد. بدین منظور گیاهچه‌های خیار رقم Super Dominus در مرحله چهار برگی با سطوح انتخابی از SA و نانوکود کلاته آهن به ترتیب به صورت محلول‌پاشی برگی و خیساندن خاک تیمار و 24 ساعت بعد، تعداد 5/2 تخم و لارو سن دوم نماتد در گرم خاک در منطقه فراریشه گیاه مایه‌زنی گردید. در تیمار شاهد از آب مقطر سترون استفاده شد. هشت هفته بعد از مایه‌زنی نماتد، شاخص‌های رویشی گیاه و تولیدمثلی نماتد مورد ارزیابی قرار گرفت. به منظور بررسی تغییرات وابسته به زمان در میزان فعالیت برخی آنزیم‌های آنتی‌اکسیدانت در بافت برگ خیار آلوده به 1000 لارو سن دوم نماتد M. javanica، تیمار شده با دو میلی‌مولار SA و نه میلی‌گرم آهن در قالب نانوکود کلاته آهن، آزمایشی در قالب طرح کاملا تصادفی در سه تکرار در شرایط کنترل شده انجام پذیرفت. در مقاطع زمانی یک روز قبل از تلقیح نماتد (زمان اول)، هم‌زمان با تلقیح نماتد (زمان دوم)، یک روز (زمان سوم)، دو روز (زمان چهارم) و سه روز (زمان پنجم) بعد از تلقیح نماتد، فعالیت آنزیم‌های کاتالاز (CAT)، پراکسیداز (POX) و سوپر اکسید دیسموتاز (SOD) در بافت برگ اندازه‌گیری و میزان فعالیت آنزیم‌ها به ترتیب در طول موج‌های 240، 560 و 470 نانومتر با استفاده از دستگاه اسپکتروفتومتر سنجیده شد. نتایج نشان داد که غلظت نه میلی‌گرم از NICF و دو میلی‌مولار SA باعث کاهش تعداد گال، توده تخم و تخم و فاکتور تولیدمثل نماتد نسبت به شاهد به ترتیب به میزان 60، 39، 40 و 36 درصد شد. بیش‌ترین میزان فعالیت آنزیم‌های CAT و GPX در گیاهان آلوده تیمار شده با NICF +SA به ترتیب در زمان‌های دوم و پنجم و SOD در گیاهان آلوده تیمار شده با SA در زمان سوم مشاهده شد. بر اساس نتایج حاصل، تیمار گیاهان خیار آلوده به نماتد M. javanica تیمار شده با SA و نانوکود کلاته آهن باعث کاهش خسارت نماتد و افزایش آنتی‌اکسیدانت‌های گیاهی می‌گردد.
کلیدواژه ها
موضوعات
 
Title
Evaluation of nano iron chelate fertilizer and salicylic acid on cucumber infected by root-knot nematode ‎‎(Meloidogyne javanica), under greenhouse condition
Authors
sedigheh gholampour, Habiballah Charehgani, Mohammad Abdollahi, Mohsen Movahedi Dehnavi
Abstract
Root-knot nematodes (Meloidogyne spp.) are one of the most important plant parasitic nematodes in tropical and subtropical regions. In the present study, the effects of various concentrations of Khazra nano iron chelate fertilizer (NICF) containing 9% chelated iron and salicylic acid (SA), the chemical resistance inducer, were studied on M. javanica in cucumber plants. A factorial experiment (SA at the rate of 2 and 4 mM/plant; and iron from the source of NICF, at the rate of 3, 6 and 9 mg/kg soil) was carried out in a completely randomized design with four replications, under controlled greenhouse conditions. For this purpose, the four-leaf seedlings of cucumber, cultivar Super Dominus were treated with different rates of SA and NICF as aerial spray and soil drench, respectively, and sterile distilled water was used as control. Twenty four hours after treatments, seedling were inoculated with 2.5 eggs and second-stage juveniles (J2s) per gram of soil. Eight weeks after nematode inoculation, plant growth indices and nematode reproductive factor were evaluated. To evaluate the time dependent changes in the activity of certain antioxidant enzymes in the leaf tissue of cucumber inoculated with 1000 J2s of M. javanica, treated with 2 mM/plant of SA and 9 mg/kg soil of iron in the form of NICF, an experiment was performed in a completely randomized design with three replicates. Activity of catalase (CAT), peroxidase (POX) and superoxide dismutase (SOD) in leaves of cucumber were investigated one day before nematode inoculation (Time 1), simultaneously with nematode inoculation (Time 2), one day (Time 3), two days (Time 4) and three days (Time 5) after nematode inoculation and the enzyme activity were subjected to spectrophotometer, at light absorption of 240, 560, and 470 nm. The results showed that the combination of nine mg/kg soil of NICF and two mM of SA reduced the number of galls, egg masses, eggs and nematode reproductive factor by 60, 39, 40 and 36%, respectively, as compared to control. The highest activity of CAT and GPX enzymes was observed in inoculated plants treated by NICF+SA at time points of 2 and 5 and maximum activity of SOD was observed in inoculated plants treated by SA at time point of 3. Based on the results, treatment of infected cucumber plants to M. javanica with SA and NICF significantly increases the plant antioxidants and reduces the nematode damage.
Keywords
catalase, superoxide dismutase, peroxidase