فعالیت فصلی و زیست شناسی سرخرطومی ساقه خوار بیلهر Lixus pulverulentus Scopoli, 1763 (Coleoptera: Curculionidae) در منطقه یاسوج

کد مقاله : 1274-23IPPC
نویسندگان
مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی فارس، شیراز، ایران
چکیده
زیست شناسی سرخرطومی ساقه خوار بیلهر Lixus pulverulentus روی گیاه بیلهر Dorema aucheri در مراتع و ارتفاعات بالای 2400 متر اطراف یاسوج و در شرایط آزمایشگاهی بررسی شد. نتایج نشان داد که این سرخرطومی دارای یک نسل در سال بوده و به شکل حشره‌ی کامل درون ساقه‌های خشکیده بیلهر زمستانگذرانی می‌کند. سرخرطومی های زمستانگذران، در اواخر فروردین ماه از درون ساقه‌های خشکیده‌ی بیلهر خارج شده و با استقرار روی بوته‌های جوان بیلهر از برگ و ساقه‌های نرم و خیلی نازک آن تغذیه و به طور متناوب جفت‌گیری می‌کنند. سپس حشرات کامل ماده، حفره‌هایی را در ساقه ایجاد کرده و تخم‌های خود را به صورت انفرادی درون ساقه اصلی بیلهر قرار داده و بعد از این که با خرطوم خود تخم‌ها را به انتهای حفره ایجاد شده فشار دادند برای محافظت تخم‌ها روی آن‌ها را با الیاف گیاهی تولیده شده از جویدن ساقه، می‌پوشانند. هر سرخرطومی ماده در طول زندگی خود 41/2 ± 32 تخم می‌گذارد. بعد از 7 تا 9 روز تخم‌ها تفریخ شده و لارو سن اول با حفر سوراخی به قسمت‌های درونی ساقه نفوذ و از بافت‌های آن تغذیه می‌کند. لاروهای سن آخر درون ساقه، حفره‌ی شفیرگی ایجاد کرده و سپس به شفیره تبدیل می‌شوند. بعد از 10 تا 14 روز حشرات کامل نسل جدید درون ساقه‌ها و در فصل تابستان بوجود می‌آیند. حشرات کامل نسل جدید در درون ساقه‌های خشکیده بیلهر تا بهار سال بعد به صورت غیر فعال باقی مانده و در بهار سال بعد چرخه زندگی حشره دوباره آغاز می‌شود. مدت زمان لازم برای کامل شدن دوره‌ی رشدی این سرخرطومی از تخم تا حشره‌ی کامل در شرایط طبیعی 39 تا 49 روز طول می‌کشد.
کلیدواژه ها
موضوعات
 
Title
Seasonal activity and biology of bilhar stem-boring weevil Lixus pulverulentus Scopoli, 1763 (Coleoptera: Curculionidae) in Yasouj region
Authors
Karim Saeidi
Abstract
Bilhar, Dorema aucheri (Apiaceae), is native plant belong to Mediterranean basin, southwest and central Asia. It grows in the mountains of western of Iran (Sedeh and Kermanshah) and in Persian it is called Kandale kohi and in Kermanshah its known as Zo. Their reproduction is entirely by seed and the plants are biennial. The biology of bilhar stem-boring weevil, Lixus pulverulentus Scopoli, was studied on Dorema aucheri in laboratory and rangelands in Yasouj. The results of this study showed that, the stem-boring weevil has a single generation per year and overwinters as adult whithin the dried stems of host plant. The adults emerge from the dead stems, in late April. After emerging, they start to feed on the leaf tissues of host plant and mate from time to time. Then females chew holes into the stem, and lay eggs singly the each hole. Females cover their eggs with plant fiber that had been chewed away to make the hole for protection. Each female laid a mean of 32±2.41 eggs during her life span. Eggs hatch 7-9 days after oviposition and the young larvae bore into the stem and feed on the tissue. The full grown larvae produce pupal cell in the stem and eventually pupate. After 10-14 days, pupa develops into a new generation of adults within the stems in summer. These adults remain inactive in the dried stems until the following spring. The total life cycle from egg to adult ranges from 39 to 49 days under natural conditions.
Keywords
Biology, Bilhar stem-boring weevil, Bilhar, Yasouj, Rangelands