تأثیر ارقام کلزا روی پارامترهای جدول زندگی شته خردل Lipaphis erysimi (Hemiptera: Aphididae)
کد مقاله : 1473-23IPPC
نویسندگان
مرکز آموزش عالی شهید باکری میاندوآب، دانشگاه ارومیه، ارومیه، ایران
چکیده
شته خردل Lipaphis erysimi (Kaltenbach) (Hemiptera: Aphididae) یکی از مهمترین آفات کلزا به شمار میرود. تأثیر چهار رقم کلزا (ناتالی، نپتون، دانوب و اوکاپی) روی پارامترهای جدول زندگی شته خردل در دمای 1± 25 درجه سلسیوس، رطوبت نسبی 5±60 درصد و دوره نوری 16 ساعت روشنایی و 8 ساعت تاریکی مورد بررسی قرار گرفت. همه ارقام تحت شرایط گلخانهای کشت شدند. طول دوره رشدی، زنده مانی و باروری شتهها بهطور روزانه ثبت شد. داده-ها بهوسیله جدول زندگی ویژه سنی ماده آنالیز شد. تجزیه آماری نشان داد در طول دوره رشد پورگی و باروری شته روی ارقام مختلف کلزا، تفاوت معنیداری وجود داشت. دوره رشد پورگی شته خردل روی رقم اوکاپی (15/0 ± 91/8 روز) طولانیتر از سایر ارقام بود. کوتاهترین دوره رشد پورگی روی رقم ناتالی (07/0 ± 13/7 روز) مشاهده شد. بر اساس نتایج، نرخ ذاتی افزایش جمعیت (rm) شته بین30/0 روی رقم ناتالی و 21/0 روی رقم اوکاپی بود. بیشترین مقدار نرخ ذاتی افزایش جمعیت (00/0 ± 30/0 بر روز)، نرخ خالص تولیدمثل (35/1 ± 62/30 نتاج)، نرخ متناهی افزایش جمعیت (01/0 ± 35/1 بر روز) و کمترین مقدار مدت زمان تولید یک نسل (12/0 ± 54/11 روز) و مدت زمان دو برابر شدن جمعیت (03/0 ± 34/2 روز) روی رقم ناتالی به دست آمد. دوره رشد پورگی کوتاهتر، طول دوره رشدی بالغ طولانیتر و همچنین نرخ ذاتی افزایش جمعیت، نرخ خالص تولیدمثل، نرخ متناهی افزایش جمعیت، باروری و نسبت بقاء بیش-تر، نشان داد که این آفت روی ارقام ناتالی، نپتون و دانوب عملکرد مطلوبی دارد. بهطور کلی نتایج نشان داد که ارقام کلزا روی پارامترهای جدول زندگی شته خردل اثر معنیداری دارد و ارقام ناتالی، نپتون و دانوب به عنوان ارقام مطلوب برای رشد جمعیت آفت میباشند. به علاوه، کاربرد ارقام با حساسیت کمتر در کاهش هزینههای کنترل آفت میتواند مؤثر باشد.
کلیدواژه ها
موضوعات
Title
Effect of Canola cultivars on life table parameters of Lipaphis erysimi (Hemiptera: Aphididae)
Authors
Roya Taghizadeh
Abstract
The mustard aphid, Lipaphis erysimi (Kaltenbach) (Hemiptera: Aphididae) is one of the important pests of canola. Effects of four canola (Brassica napus L.) cultivars (Nathalie, Neptune, Danube and Okapi) on life table parameters of L. erysimi were studied at 25±1˚C, 60±5% RH and 16L: 8D hours photoperiods. All cultivars were grown under greenhouse conditions. The development, survival and fecundity of aphids were recorded daily. Data were analyzed using the female age-specific life table. Statistical analysis showed that there were significant differences in duration of nymphal developmental time and fecundity of aphid on different canola cultivars. The nymphal developmental time of L. erysimi on Okapi (8.91±0.15 day) were longer than those on other cultivars. The shortest nymphal developmental time was observed on Nathalie (7.13±0.07 day). According to the results, the rm value of L. erysimi ranged between 0.30 on Nathalie and 0.21 day-1 on Okapi. The highest values of rm (0.30±0.00 day-1), R0 (30.62±1.35 offspring), finite rate of increase (1.35±0.01 day-1) and the lowest mean generation time (11.54±0.12 days) and DT (2.34±0.03 days) were recorded on Nathalie. Shorter nymphal developmental time, longer adult longevity as well as greater intrinsic rate of increase, net reproductive rates, finite rate of increase, fecundity and survivorship revealed that this pest performed well on Nathalie, Neptune and Danube cultivars. Consequently, the results indicated that canola cultivars had significant effect on life table parameters of L. erysimi and the Nathalie, Neptune and Danube cultivars were the suitable hosts for population growth of the pest. In addition, using the less susceptible cultivars could be effective in decreasing pest control costs.
Keywords
demography, mustard aphid, host plant, Development