تغییر پایداری سطح تعادل جمعیت به عنوان راهبردی اکولوژیک در مدیریت کرم گلوگاه انار

کد مقاله : 1442-23IPPC
نویسندگان
1بخش تحقیقات گیاه پزشکی مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی استان اصفهان شهرک امیرحمزه اصفهان صندوق پستی 199-81785
2بزرگراه امام خمینی دانشکده کشاورزی گروه گیاهپزشکی
چکیده
مهم‌ترین آفت انار، کرم گلوگاه،Apomyelois ceratoniae (Zeller) ، بوده و کنترل قابل قبول آن از طریق مدیریت اکولوژیک امکان پذیر خواهد بود. در مطالعه حاضر تاثیر آشفتگی در جمعیت، روی سطح تعادل و پایداری جمعیت آفت در شرایط آزمایشگاهی؛ مورد بررسی قرار گرفت. آزمایش با 4 تیمار و 4 تکرار مجموعا 16 قفس (به ابعاد 40 × 40 × 40) در قالب طرح بلوک‌های کامل تصادفی انجام گردید. تیمارها شامل؛ آشفتگی با «افزایش جمعیت حشرات کامل»، «کاهش جمعیت حشرات کامل»، «کاهش جمعیت لاروها» و «شاهد» (بدون آشفتگی) بودند. در ابتدا 10 جفت حشره روی میوه انار (رقم ملس شهرضا) در هر قفس رهاسازی شد. جهت تخم‌گذاری پروانه‌ها و تغذیه لاروها، از میوه انار و جهت تغذیه پروانه‌ها از آب و عسل 10 درصد استفاده ‌شد. پس از 3 نسل از آغاز رهاسازی، 50 عدد حشره کامل به هر کدام از قفس‌های "افزایش جمعیت حشرات کامل" اضافه گردید و همه حشرات کامل از قفس-های " کاهش جمعیت حشرات کامل" و همه لاروها از قفس‌های " کاهش جمعیت لارو ها " حذف شدند. قفس‌های تیمار شاهد بدون تغییر بکار خود ادامه ‌دادند. پس از اجرای تیمارها، پرورش حشرات تا 3 نسل دیگر ادامه یافت (مجموعا 6 نسل). حشرات کامل در هر قفس بطور هفتگی شمارش و ثبت ‌گردید. پس از تجزیه داده‌ها توسط مدل‌های لگاریتمی-خطی پایداری جمعیت بعد از آشفتگی بررسی و برای تعیین سطح تعادل قبل و بعد از آشفتگی مقایسه میانگین‌ها انجام شد. نتایج نشان داد که عدم آشفتگی سطح تعادل جمعیت را تغییر نمی‌دهد. هم‌چنین، آشفتگی "با افزایش حشرات کامل" نیز مشابه عدم آشفتگی عمل می‌کند. ایجاد آشفتگی با "کاهش حشرات کامل" در سه جمعیت‌ باعث ناپایداری گردید به‌طوری که جمعیت دارای روند بود. در یک جمعیت، پس آشفتگی در حال تعادل (پایدار) بود ولی دارای سطح تعادل پایین‌تر از قبل بود. آشفتگی با "کاهش لارو" در نیمی از جمعیت‌ها باعث ناپایداری گردید به‌طوری که جمعیت دارای روند بود. ولی بقیه جمعیت‌ها پس آشفتگی در حال تعادل (پایدار) بود که یا دارای سطح تعادل مشابه قبل و یا دارای سطح تعادل پایین‌تر از قبل بود. ایجاد آشفتگی در جمعیت کرم گلوگاه انار می‌تواند در تغییر پایداری سطح تعادل جمعیت و در صورت حفظ پایداری تعادل، در جابجایی سطح تعادل این آفت موثر واقع شود. این روش در مدیریت اکولوژیک این آفت قابل استفاده بوده و می‌توان با پایین آوردن سطح تعادل به زیر سطح زیان اقتصادی، از خسارت اقتصادی آفت جلوگیری نمود.
کلیدواژه ها
موضوعات
 
Title
Stability shift of population equilibrium as an ecological pest management of carob moth
Authors
Mohammad Hassan Besharatnejad, Javad Karimzadeh, Naser Moeini-Naghadeh
Abstract
Carob moth, Apomyelois ceratoniae, is the most important pest of pomegranate, and its control is only plausible using ecological pest management. In the present study, the stability of population equilibrium of carob moth was examined. An experiment with four treatments (perturbation using an adult density increase (ADI), perturbation using an adult density reduction (ADR), perturbation using a larval density reduction (LDR) and no perturbation or control) was carried out, where all treatments were replicated four time using a randomized complete block design. To start the experiment, 10 pairs of newly emerged moths were released on cages (40 × 40 × 40) containing pomegranate fruits (Shahraza subacid variety) and honey solution (10%). The extra pomegranate fruits were then provided for adult oviposition and larva food. Adult moths were fed on honey solution. After 3 generations, the perturbation was implemented as adding 50 moths to cages in ADI, removing all adult moths from cages in ADR and removing all larvae from cages in LDR. The experiment was then continued for 3 more generations. The number of moths was weekly recorded and used for data analyses. Data were analyzed using log-linear models to determine whether it equilibrium was stable, and if there was any shift in equilibrium level. The results showed that when there was no perturbation, it equilibrium does not go under any changes. It was the same for perturbation using density increase. However, perturbation using adult density reduction caused instability (a trend) in three populations. In one population there was no trend, but ADR resulted in shifting population equilibrium to a lower level (neutral stability). Perturbation using larval density reduction resulted in instability (a trend) in two populations. Other two populations did not show any trends (stable), such that LDR either shifted the population equilibrium to a lower level (neutral stability in one population) or had no effect on equilibrium level (stability in one population). Our findings indicate that the perturbation using a density reduction either caused an instability or shifted population equilibrium to a lower level. This indicate that creating a perturbation in the population of carob moth may significantly change its population dynamics, which can be applied to sustainable pest management programs.
Keywords
carob moth, population equilibrium, stability, perturbation, ecological pest management