مطالعه اثر عصاره‌های آبی، استونی، هگزانی و متانولی به‌لیمو، موره و گزنه بر کنترل قارچ بیمارگر ساق زخم توتون (Rhizoctonia solani) در شرایط آزمایشگاه

کد مقاله : 1632-23IPPC
نویسندگان
1استان مازندران ، شهرستان بهشهر ،بلوار شهید هاشمی نژاد ،خیابان انقلاب ، کوچه شهید واقفی
2گرگان، شهرک فرهنگیان، خیابان 5، کوچه 36، پلاک 224، کد پستی: 4914843719
3محقق، بخش گیاه‌پزشکی مرکز تحقیقات و آموزش تیرتاش
چکیده
قارچ‌ بیمارگر ساق‌زخم توتون، از عوامل مهم بیماری‌زای گیاهی می‌باشد که در تمام نقاط دنیا پراکنده بوده و می تواند موجب خسارت محصول در کشورهای تولید کننده توتون گردد.سطح زیر کشت این گیاه در جهان بیش از پنج میلیون هکتار و کـل تولیـد توتون بیش از 7میلیون تن در سال است. مدیریت این عامل بیماری‌زا با استفاده از سموم شیمیایی، ارقام مقاوم، کنترل بیولوژیک و همچنین عصاره‌های گیاهی و روغن‌ها و غیره انجام می‌شود. عصاره‌های گیاهی برای مدیریت این عامل بیماری ارجحیت دارد، زیرا سموم شیمیایی گران قیمت بوده و مصرف آن‌ها آلودگی زیست محیطی به همراه دارند. این تحقیق با هدف بررسی اثر بازدارندگی عصاره‌های مختلف تعدادی گیاه دارویی در رشد قارچ‌ عامل ساق زخم توتون در آزمایشگاه و انتخاب حلال مناسب برای عصاره‌گیری انجام شده است. در این تحقیق عصاره‌ سه گونه گیاهی با استفاده از حلال‌های آب، استون، هگزان و متانول استخراج شده و فعالیت ضد قارچی آن‌ها در شرایط آزمایشگاه روی قارچ‌ بیمارگر ساق زخم توتون در مرکز تحقیقات‌ و آموزش تیرتاش در سال 1396 بررسی شد. آزمایش به صورت فاکتوریل در قالب طرح کاملاً تصادفی با سه عامل و سه تکرار انجام شد. عامل اول عصاره گیاهی شامل سه گونه گیاهی (به‌لیمو، موره و گزنه)، عامل دوم حلال در چهار سطح (آب، استون، هگزان و متانول) و عامل سوم غلظت در شش سطح (0، 250، 500، 1000، 2000 و 4000 پی‌پی‌ام) در نظر گرفته شد. بررسی بازدارندگی عصاره‌های گیاهی با استفاده از روش اختلاط با محیط کشت انجام شد. نتایج نشان داد که عصاره گیاهان به‌لیمو و گزنه اثر خوبی بر رشد قارچ‌ مورد بررسی در این مطالعه دارند. اثر بازدارندگیعصاره متانولی به‌لیمو در غلظت‌های 1000، 2000 و 4000 ‌ پی‌پی‌ام و عصاره هگزانی به‌لیمو با غلظت 2000 و4000 پی‌پی‌ام و همچنین عصاره استونی به لیمو با غلظت 4000 پی‌پی‌ام به ترتیب با 8/88 ،5/92، 2/96، 8/88، 5/92 و 8/88 درصد بازدارندگی از رشد میسلیومی قارچ بیشترین تاثیر را داشتند و همگی در یک گروه قرار داشتند. عصاره آبی به لیمو با غلظت‌ 4000 پی‌پی‌ام با 7/77 درصد اثر بازدارندگی در رتبه بعدی قرار داشت.بیشترین اثر بازدارندگی مربوط به عصاره استخراجی با حلال متانول بود. بنابراین به نظر می‌رسد بتوان در کنترل بیماری ساق زخم توتون از ترکیبات طبیعی به ویژه به‌لیمو و گزنه استفاده نمود.
کلیدواژه ها
موضوعات
 
Title
Study of effect of water, acetone, hexzan and methanol extracts of lemon verbena, Quingao and nettleon control of tobaccosore shin of pathogen fungi (Rhizoctoniasolani) in vitro
Authors
gheis fazli pasandi, Amir Zolfaghary, s.afshin sajjadi
Abstract
Fungal of tobacco sore shin are important phytopathogens distributed worldwide and can cause yield losses in tobacco growing countries. The cultivated area of the plant in the world is more than 5 million hectares and the total production of tobacco is more than 7 million tons per yearThemanagment of fungal soilborne pathogens are accomplished through the use of pesticides, resistant varieties, biological control, use of plant extracts and oils and etc is done. The use of plant extracts for management of this disease is preferable because pesticides are expensive and may pollute the environment. This design investigated the inhibitory effects of some medicinal plant extracts on growth of Rhizoctoniasolani the cause of tobacco sore shin and selection of a suitable solvent for extraction is performed in the laboratory. In this study, crude extracts of 3 plant species were tested in vitro for antifungal activity against R. solani. The plant were extracted with water, acetone, hexzan and methanol were carried out in facturial with three factors including:crude extracts (3 plant species) and solvent (4solvent) and 6 cocentration (0, 250, 500, 1000, 2000 and 4000 ppm) based on Completely Randomized Design with 3 replications in Tirtash Research and Education Center in 2017. The minimum inhibitory concentration of each extracts was determined by agar diffusion method. Results indicated that crude extracts of lemon verbena and nettle have remarkable antifungal activity.The inhibitory effect of lemon verbena methanolic extracts on the concentrationsin 1000, 2000 and 4000 ppm and lemon verbena hexzan extractson the concentrationsin 2000 and 4000 ppm and also lemon verbena acetone extract on the concentrationin 4000 ppm with 88.8%, 92.5%, 96.2%, 88.8%, 92.5% and 88.8% respectivelyinhibitory effect of the mycelial growth of the fungus was greatestand they were all in a group. The lemon verbena water extract on the concentrationin 4000 ppm with 77.7% inhibitory effectwas ranked next.methanol were the best solvent to extract antifungal compounds. Therefure, it is likely possible using plant extracts of this plants, especially lemon verbena and nettlefor the control of tobacco sore shin disease
Keywords
plant extracts, sore shin, Rhizoctoniasolani, inhibition of mycelium growth