ارزیابی خسارت مینوز سبزی و صیفی، Liriomyza sativae در ارقام و توده‌های خربزه و طالبی کشت‌شده در گلخانه

کد مقاله : 2068-23IPPC
نویسندگان
اصفهان- شهرک امیریه- مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی استان اصفهان
چکیده
در سال‌های اخیر کشت محصولات جالیزی در گلخانه به خاطر بحران کم‌آبی موردتوجه قرار گرفته است. قبل از توسعه کشت گلخانه‌ای محصولات جالیزی، ارزیابی واکنش ارقام و توده‌های محلی نسبت به آفات و بیماری‌های مهم ضروری است. مینوز سبزی و صیفی Liriomyza sativae (Dip.: Agromyzidae) یکی از آفات اصلی محصولات جالیزی می‌باشد. در این تحقیق خسارت این آفت روی خربزه و طالبی در دو آزمایش جداگانه در قالب طرح بلوک‌های کامل تصادفی در چهار تکرار در گلخانه تحقیقاتی مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی استان اصفهان ارزیابی شد. در آزمایش طالبی، چهار توده بومی (ساوه، شاه‌آبادی، سمسوری‏ ورامین و گرمک حبیب‌آباد) و در آزمایش خربزه، دو رقم وارداتی (دیاموند و آناناسی) و 13 توده محلی (عباس‏شوری، جاجو، زردایوانکی، صادراتی، سوسکی، پوست‏زرد آقاعلیان، جلالی، سفیدک‏زابل، قندک‏زابل، گرگاب، گنگی، درگزی، خاتونی) به‌صورت داربستی در گلخانه کشت گردید. نمونه‌برداری از دو بوته میانی هر کرت انجام شد و درصد آلودگی هر بوته، با شمارش تعداد برگ‌های آلوده و سالم تعیین شد. با توجه به تفاوت تعداد و وسعت تونل‌ها در برگ‌های آلوده، شاخص‌های تعداد تونل لاروی و شدت آلودگی (بر مبنای معیار 10 درجه‌ای) در 6 برگ به روش نمونه‌برداری مطبق تصادفی در بوته‌های انتخابی بررسی شد. نتایج نشان داد که در هر دو آزمایش برای هر سه شاخص بین تیمارها اختلاف معنی‌دار وجود دارد. در آزمایش طالبی ازنظر درصد آلودگی تیمارها در دو گروه قرار گرفتند. حداکثر میانگین به ساوه و شاه‌آبادی (به ترتیب 40/42 و 74/36 درصد) و حداقل میانگین به سمسوری ورامین و گرمک حبیب‌آباد (به ترتیب 94/17 و 83/18 درصد) تعلق داشت. ازنظر تعداد تونل لاروی ساوه و شاه‌آبادی حائز حداکثر میانگین (به ترتیب 00/6 و 62/5 تونل در برگ) و سمسوری ورامین حائز حداقل میانگین (12/2 تونل در برگ) شدند. ازنظر شدت آلودگی شاه‌آبادی و سمسوری ورامین به ترتیب حداکثر (25/2) و حداقل (25/1) میانگین را به خود اختصاص دادند. در آزمایش خربزه ازنظر درصد آلودگی حداکثر میانگین به جلالی و پوست‏زرد آقاعلیان (به ترتیب 88/59 و 11/51 درصد) و حداقل میانگین به صادراتی و آناناسی (به ترتیب 48/20 و 83/20 درصد) تعلق داشت. ازنظر تعداد تونل لاروی جاجو و خاتونی حائز حداکثر میانگین (به ترتیب 62/7 و 50/7 تونل در برگ) و زردایوانکی و سوسکی حائز حداقل میانگین (به ترتیب 00/2 و 37/1 تونل در برگ) شدند. ازنظر شدت آلودگی جاجو، جلالی و خاتونی حداکثر میانگین (به ترتیب 12/3، 00/3 و 12/3) و سفیدک‏زابل، سوسکی، زردایوانکی، عباس‏شوری و رقم دیاموند حداقل میانگین (به ترتیب 25/1، 12/1، 12/1، 12/1 و 25/1) را به خود اختصاص دادند. درمجموع بر اساس شاخص‌های سه‌گانه مشخص گردید که در کشت گلخانه‌ای، خسارت مینوز سبزی و صیفی روی طالبی سمسوری ورامین و خربزه زردایوانکی و پوست‏زرد آقاعلیان کمتر است.
کلیدواژه ها
موضوعات
 
Title
Evaluation of cultivars and landraces of muskmelon and cantaloupe, cultivated in greenhouse to damage of vegetable leafminer, Liriomyza sativae
Authors
Mohammad Reza Nematollahi
Abstract
Recently cultivation of cucurbit crops in greenhouse becomes more important, due to water crisis. Prior to the greenhouse cultivation of cucurbit crops, assessing the reaction of cultivars and local landraces to serious pests and diseases is necessary. Liriomyza sativae (Dip.: Agromyzidae) is an economic pest on cucurbit crops. In this study, damage of the leafminer on muskmelon and cantaloupe were evaluated in two separate experiments, in a randomized complete block design with 4 replications in the research greenhouse of Isfahan Agricultural and Natural Resources Research and Education Center (Isfahan, Iran). In the cantaloupe experiment, 4 local landraces (Saveh, Shahabadi, Semsory-e-varamin and Garmak-e-habibabad) and in the muskmelon experiment, two imported cultivars (Diamond and Ananasi) and 13 local landraces (Abas-shori, Jajo, Zard-e-ivanaki, Saderati, Soski, postzard-e-Aqaalian, Jalali, Sefidak-e-zabol, Qandad-e-zabol, Gorgab, Gongi, Dargazi and Khatoni) were cultivated as scaffolding in the greenhouse. Sampling was carried out on two middle plants in each plot and infestation percentage (infested leaves/ plant) was determined. However, due to differences in the number and extent of larval mines in the infested leaves, damage rating (based on a 10-degree scale) and cumulative numbers of mines were recorded using a stratified random sampling on six leaves of the selected plants. Results showed that significant differences among treatments for all three variables, in both experiments. In cantaloupe experiment, for infestation percentage, treatments were placed in two groups. The highest means belonged to Saveh and Shahabadi (42.40 and 36.74 %, respectively) and the lowest means belonged to Semsory-e-varamin and Garmak-e-habibabad (17.94 and 18.83 %, respectively). For cumulative number of mines, the highest means were found on Saveh and Shahabadi (6 and 5.62 tunnel/ leaf, respectively) and the lowest means were found on Semsory-e-varamin (2.12 tunnel/ leaf). For damage rating, Shahabadi and Semsory-e-varamin had the highest (2.25) and lowest (1.25) means, respectively. In the muskmelon experiment, the highest means belonged to Jalali and Postzard-e-aqaalian (59.88 and 51.11 %, respectively) and the lowest mean belonged to Saderati and Ananasi (20.48 and 20.83 %, respectively). For cumulative number of mines, the highest means were found on Jajo and Khatoni (7.62 and 7.50 tunnel/ leaf, respectively) and the lowest means were found on Zard-e-ivanaki and Soski (2.00 and 1.37 tunnel/ leaf, respectively). For damage rating, the highest means belonged to Jajo, Jalali and Khatoni (3.12, 3.00 and 3.12, respectively) and the lowest means belonged to Sefidak-e-zabol, Soski, Zard-e-ivanaki, Abash-shori and Diamond (1.25, 1.12, 1.12, 1.12 and 1.25, respectively). Overall, based on three selected criteria, in the greenhouse cultivation the damage of vegetable leafminer were lower on cantaloupe of Semsory-e-varamain and muskmelon of Zard-e-ivanaki and Postzard-e-aqaalian.
Keywords
Liriomyza, vegetable leafminer, cantaloupe, muskmelon, local landraces