تأثیر پیوند در خیار گلخانه‌ای روی خسارت مینوز سبزی و صیفی و سفیدبالک گلخانه

کد مقاله : 2057-23IPPC
نویسندگان
اصفهان- شهرک امیریه- مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی استان اصفهان
چکیده
پیوند تکنیکی است که به واسطه ان دو یا چند گیاه به هم متصل شده و یک گیاه را تشکیل میدهند. یکی از اهداف اصلی در پیوند سبزی‌ها ایجاد مقاومت در برابر آفات و بیماری‌ها است. اثرات پایه از طریق ارتباط آوندی در محل پیوند به پیوندک منتقل و سبب بروز صفات کمی و کیفی در پیوندک می‎گردد. مینوز سبزی و صیفی Liriomyza sativae (Dip.: Agromyzidae) و سفیدبالک گلخانه Traialeurodes vaporariorum (Hem.: Aleyrodidae) آفات مهم تعدادی سبزی‌های گلخانه‌ای ازجمله خیار (sativus Cucmis) می‌باشد. کنترل شیمیایی این آفات همواره با دشواری همراه بوده است. بنابراین توجه به سایر روش‌های کنترل ضروری است. این آزمایش در قالب طرح بلوک‌های کامل تصادفی با چهار تیمار در چهار تکرار در گلخانه تحقیقاتی مرکز تحقیقات استان اصفهان انجام شد. تیمارها شامل دو رقم خیار گلخانه‌ای (یلدا و اسپادانا) بدون پیوند و پیوند‏شده روی پایه هیبرید بین‏گونه‏ای کدو (با نام کبالت) بود. نمونه‌برداری از دو بوته میانی هر کرت انجام شد. برای ارزیابی خسارت مینوز، درصد آلودگی در هر بوته با شمارش تعداد برگ‌های آلوده و سالم تعیین شد. با توجه به تفاوت تعداد و وسعت تونل‌ها در برگ‌های آلوده شاخص‌های تعداد تونل لاروی و شدت آلودگی (بر مبنای معیار 10 درجه‌ای) در 6 برگ به روش نمونه‌برداری مطبق تصادفی در بوته‌های انتخابی بررسی شد. نمونه‌برداری از جمعیت سفیدبالک گلخانه به روش برگرداندن برگ و شمارش سریع تعداد در پشت 6 برگ به روش نمونه‌برداری مطبق تصادفی در بوته‌های انتخابی انجام شد. مقایسه متعامد بین دو گروه تیماری پیوند‏شده در مقابل غیرپیوندی انجام شد. نتایج نشان داد که برای مینوز در هر سه شاخص بین تیمارها اختلاف معنی‌دار وجود دارد. ازنظر درصد آلودگی تیمارها در دو گروه قرار گرفتند. تیمارهای غیرپیوندی یلدا و اسپادانا (به ترتیب 24/28 و 41/23 درصد) در یک گروه و تیمارهای پیوندی مزبور (به ترتیب 48/9 و 24/10 درصد) در گروه دیگر جای گرفتند. ازنظر تعداد تونل لاروی تیمار پیوندی یلدا با کسب حداقل میانگین (98/0 تونل در برگ) با سایر تیمارها اختلاف معنی‌دار داشت. ازنظر شدت آلودگی تیمارها در 4 گروه قرار گرفتند. تیمار غیرپیوندی یلدا حائز حداکثر میانگین (27/1) و تیمارهای پیوندی یلدا و اسپادانا حائز حداقل میانگین (هردو 00/1) شدند. ازنظر جمعیت سفیدبالک، اختلاف معنی‌داری بین تیمارها به دست نیامد، اما تیمارهای غیرپیوندی یلدا و اسپادانا حائز حداکثر میانگین (به ترتیب 08/17 و 33/12 عدد در برگ) و تیمارهای پیوندی مزبور حائز حداقل میانگین (به ترتیب 37/10 و 14/9 عدد در برگ) بود. مقایسه متعامد نشان‌دهنده وجود اختلاف معنی‌دار بین دو گروه تیماری پیوندشده در مقابل غیرپیوندی، برای هر سه شاخص ارزیابی خسارت مینوز بود. درمجموع مشخص شد که پیوند خیار گلخانه‌ای روی پایه هیبرید کدو می‌تواند سبب کاهش خسارت مینوز سبزی و صیفی و سفیدبالک گلخانه گردد.
کلیدواژه ها
موضوعات
 
Title
Effect of grafting in greenhouse cucumber on vegetable leafminer, Liriomyza sativae, and greenhouse whitefly, Traialeurodes vaporariorum
Authors
Mohammad Reza Nematollahi
Abstract
Grafting is a technique by which two or more plants are joined, forming a single plant. One of the main purposes of grafting in vegetable crops is to induce resistance to pests and diseases. The effects of rootstock were transmitted through vascular bundle to the scion, causing qualitative and quantitative traits in scion. Liriomyza sativae (Dip.: Agromyzidae) and Traialeurodes vaporariorum (Hem.: Aleyrodidae) are economic pests on vegetables such as greenhouse cucumber (cucumis sativus). Chemical control of the pests has always been difficult. So other control methods must be considered. The experiment was conducted in a randomized complete block design with 4 treatments and 4 replications in the research greenhouse of Isfahan Center (Isfahan, Iran). Treatments were two cultivars of greenhouse cucumber (Yalda and Spadana), non-grafted and grafted on an interspecies hybrid of pumpkin (named as Cobalt). Sampling was carried out on two middle plants in each plot. For evaluating leafminer, infestation percentage (infested leaves/ plant) was determined. However, due to differences in the number and extent of larval mines in the infected leaves, damage rating (based on a 10-degree scale) and cumulative numbers of mines were recorded using a stratified random sampling on six leaves of the selected plants. Population density of whitefly was sampled through leaf-turn method and rapid counting on the underside of six leaves of the selected plants, using a stratified random sampling. Two treatment groups, non-grafted versus grafted, were compared using orthogonal contrast. Results for leafminer showed that significant differences among treatments for all three variables. For infestation percentage, treatments were placed in two groups. Non-grafted treatments of Yalda and Spadana (28.24 and 23.41 %, respectively) in a group and grafted that treatments (9.48 and 10.24 %, respectively) in a separate group. For cumulative number of mines, grafted Yalda, with the lowest mean (0.98 mines/ leaf) had significant difference with other treatments. For damage rating, treatments were placed in four groups. Non-grafted Yalda had the highest mean (1.27) and grafted treatments of Yalda and Spadana had the lowest mean (both 1.00). There was no significant difference among treatments for population density of whitefly, while the highest means were belonged to non-grafted treatments of Yalda and Spadana (17.08 and 12.33 number/ leaf, respectively), and the lowest means were belonged to grafted that treatments (10.37 and 9.14 number/ leaf, respectively). Orthogonal contrast showed significant differences between two treatment groups, non-grafted versus grafted. Overall, the damage of vegetable leafminer and greenhouse whitefly were lower on greenhouse cucumber grafted on the rootstock of pumpkin hybrid.
Keywords
Liriomyza, Trialeurodes, Grafting, greenhouse cucumber, leafminer, whitefly