کنترل آفت Helicoverpa armigera توسط زنبورهای پارازیتویید Trichogramma evanescence و Habrobracon hebetor در قالب برنامه رهاسازی اشباعی
کد مقاله : 2025-23IPPC
نویسندگان
1عضو هیات علمی، بخش تحقیقات گیاهپزشکی، مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی استان هرمزگان،، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی،بندرعباس ، ایران
2بلوار امام خکینی، نبش خیابان طلوع، مرکز تحقیقات، آموزش کشاورزی و منابع طبیعی هرمزگان
3بلوار امام- نبش خیابان طلوع- مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منایع طبیعی
4دانشجوی دکترای دانشگاه آزاد واحد علوم تحقیقات تهران و مدیر کل اداره منابع طبیعی و آبخیزداری استان هرمزگان
چکیده
کرم میوه خوار گوجه فرنگی یکی از آفات بسیار مهم محصولات کشاورزی است که همه ساله باعث بروز خسارات سنگینی به مزارع کشاورزی میشود. کنترل این آفت همواره با مشکلاتی فراوانی همراه است. با توجه به مشکلات عدیده مصرف سموم شیمیایی و شیوع پدیده مقاومت نسبت به اکثر حشرهکشهای رایج، تقاضا برای به کارگیری روشهای کم خطری مانند استفاده از دشمنان طبیعی افزایش چشمگیری یافته است. Helicoverpa armigera توسط چند عامل بیولوژیک مثل Habrobracon hebetor و Trichogramma evanescence مورد حمله قرار گرفته و پارازیته میشود. در پژوهش حاضر، کارایی این دو عامل بیولوژیک در کنترل H. armigera در قالب برنامه رهاسازی اشباعی در مزارع گوجه فرنگی بررسی شد. آزمایش مزبور با پنج تیمار و چهار تکرار به صورت کرتهای خرد شده در زمان و در قالب طرح بلوکهای کامل تصادفی انجام شد. تیمارها شامل H. hebetor، T. evanescence، T. evanescence+ H. hebetor ، تیمار کنترل یک (کاربرد محدود سموم شیمیایی) و تیمار کنترل دو (کاربرد سموم شیمیایی بر اساس عرف منطقه) بود. نتایج نشان داد که بین تیمارهای مورد مطالعه (F=10.5; df=4, 12; p<0.01) و همچنین بین چینهای برداشت گوجه فرنگی (F=3.49; df=3, 36; p<0.05) اختلاف معنیدار وجود دارد. تیمارهای تریکوگراما و کنترل دو به ترتیب با کمترین (62/0±69/6) و بیشترین (93/0±19/9) تعداد میوه آلوده، دارای بیشترین و کمترین تاثیرگذاری روی کرم میوه خوار گوجه فرنگی بودند. مقایسه میانگین چینهای برداشت نشان داد که بیشترین (14/1±4/8) و کمترین (66/0±2/7) تعداد میوه آلوده به ترتیب مربوط به چینهای دوم و چهارم بود. نتایج همچنین نشان داد که اثر متقابل چین و تیمار نیز معنیدار میباشد (F=15.2; df=12, 36; p<0.01). در بررسی عملکرد گوجه فرنگی در تیمارهای مختلف مشخص شد که در چین اول (F=14.9; df=4, 12; p<0.01) و دوم (F=3.40; df=4, 12; p<0.05) بین تیمارها اختلاف معنی دار وجود دارد. از نظر کل تولید بین تیمارهای مورد مطالعه اختلاف معنیداری مشاهده نشد. با این نتایج میتوان نتیجه گیری کرد که کنترل بیولوژیک میتواند به عنوان یک جایگزین کارآمد و نوید بخش سموم شیمیایی در مبارزه علیه آفات به کار گرفته شود.
کلیدواژه ها
موضوعات
Title
Control of Helicoverpa armigera by releasing Trichogramma evanescence and Habrobracon hebetor in an augmentation release program
Authors
Abdonnabi Bagheri, Majeed askari seyhooei, Seied Saeid Modarres Najafabadi, omid Zakeri
Abstract
Helicoverpa armigera is one of the most destructive pests in agricultural crops, causing significant damage to farms annually. The side effects of insecticides application and developing resistance to chemical pesticides in H. armigera have increased demands to implement non chemical approaches against this pest. H. armigera has been attacked by several biocontrol agents including Habrobracon hebetor and Trichogramma evanescence. Herein, we studied the performance of these biological control agents for controlling H. armigera in an augmentation program in field condition and compared the obtained results with insecticides application. The study was performed with five treatments and four replication in a split plot in time scheme arranged in Randomized Complete Block (RCB) design. The treatments were including H. hebetor, T. evanescence, H. hebetor + T. evanescence releasing, and two control treatments (limited chemical application –Con1 and conventional chemical control- Cont2). Analyzing data showed significant differences among treatments (F=10.5; df=4, 12; p<0.01) and among various harvesting dates (F=3.49; df=3, 36; p<0.05). TRICO-HABROBRACON and Cont2 with the lowest (6.69±0.62) and highest (9.19±0.93) number of the infested fruit were the most and least influential treatments. Mean comparison of the harvesting dates showed that the highest (8.4±1.14) and least (7.2±0.66) number of infested fruits were observed in the second and fourth harvesting sessions, respectively. Interaction between harvesting date and treatments also showed significant differences (F=15.2; df=12, 36; p<0.01). Tomato yield was another factor analyzed in the different treatments and results revealed significant difference among treatments in both main harvesting sessions (F=14.9; df=4, 12; p<0.01 and F=3.40; df=4, 12; p<0.05 for the first and second harvesting date, respectively). However, the treatments showed no significant difference in total harvested yield. By these results we can conclude that biological control agents can be used as a promising alternative with synthetic insecticides for sustainable control of H. armigera in tomato fields.
Keywords
biological control, Habrobracon hebetor, Helicoverpa armigera, Trichogramma evanescence