توصیه‌ی روش خاک‌کاربرد حشره‌کش‌ تیامتوکسام در برنامه‌های مدیریت تلفیقی شته‌‌ی جالیز، Aphis gossypii (Hem.: Aphididae) با شکارگرOrius albidipennis (Hem.: Anthocoridae)

کد مقاله : 1946-23IPPC
نویسندگان
1کرمانشاه- آبادانی و مسکن- خیابان گلها- کوی گلسرخ 14- پلاک 15
2گروه گیاه‌پزشکی، پردیس کشاورزی و منابع طبیعی، دانشگاه رازی، کرمانشاه، ایران
3گروه گیاهپزشکی، پردیس کشاورزی و منابع طبیعی، دانشگاه رازی، کرمانشاه، ایران
چکیده
با‌ توجه به کارایی بالای عوامل کنترل‌کننده‌ی شته‌ی جالیز، شامل سن شکارگر O. albidipennis و حشره‌کش نئونیکوتینویید تیامتوکسام (Actara®) به‌دلیل سیستمیک بودن و کم‌خطر بودن برای پستانداران، اثرات سیستمیک آن به‌صورت خاک‌کاربرد روی شکارگر مذکور با مطالعه جدول زیستی بررسی شد. گلدان‌های خیار چهار هفته‌ای با حجم معینی از تیامتوکسام با غلظت‌های شامل دو برابر، برابر، نصف و 25/0 دز مزرعه آبیاری شدند و پس از 12ساعت پوره‌های سن یک شته‌ی جالیز (h24>) روی آنها رهاسازی شدند. 12ساعت بعد، از این گلدان‌ها دیسک‌برگی تهیه شد و از سمت‌رویی روی آگار در ظروف پتری تثبیت و شته‌های زنده روی آن منتقل شدند. سپس یک پوره‌ی سن یک شکارگر (h24>) در‌هر ظرف رهاسازی شد (100تکرار) و پس از 24ساعت، به‌ظروف پتری حاوی برگ و شته‌ی تیمار نشده منتقل شد. از گیاه Plectranthus verticillatus به‌عنوان بستر تخمریزی اریوس استفاده شد. برای شاهد از محلول آب‌مقطر و تویین استفاده شد. آزمایش در دمای 2±25 سلسیوس، رطوبت نسبی 5±65 و دوره نوری (D8:L16) انجام شد. زنده‌مانی و طول دوره‌ی سنین پورگی روزانه ثبت شد و پس از جفت کردن بالغین، میزان تخم‌گذاری تا زمان مرگ و طول‌عمر آنها نیز روزانه یادداشت شد. از این میان برای 100 تخم به‌طور تصادفی میزان تفریخ و طول دوره‌ی جنینی ثبت شد. آنالیز داده‌ها به روش جدول زیستی دوجنسی،سنی-مرحله‌ای نشان داد که طول‌عمر بالغین، طول دوره قبل از تخم‌گذاری بالغ (APOP) و دوره تخم‌گذاری در تمام غلظت‌ها بدون تغییر بود. طول کل دوره زندگی فقط در دوبرابر غلظت، کاهش یافته ولی در بقیه نسبت به شاهد بدون تغییر بود. طول دوره نابالغ در همه تیمارها نسبت به-شاهد کاهش داشت. کل دوره قبل از تخم‌گذاری (TPOP) و نرخ زنده‌مانی پیش‌از بلوغ فقط در تیمارهای دوبرابر و برابر توصیه شده کاهش داشتند. هیچ‌کدام از غلظت‌های مورد آزمایش پارامترهای جمعیت را تحت تاثیر قرار ندادند به‌جز میانگین مدت زمان یک نسل (T) که به-ترتیب برای غلظت‌ها (زیاد به‌کم) به‌مقدار 47/0±72/31، 5/0±61/31، 66/0±01/33 و 42/0±49/31 نسبت به‌شاهد (34/0±71/33) روز کاهش یافت ولی بین غلظت‌ها باهم تفاوت معنی‌داری وجود نداشت. مقدار نرخ ذاتی افزایش جمعیت (r)، 003/1116±0/0، 005/1071±0/0، 006/1091±0/0، 006/1049±0/0 و 05/0±111/0 (بر روز) به‌ترتیب برای شاهد و سایر غلظت‌ها به‌ترتیب نزولی محاسبه شد. با‌حفظ ترتیب قبلی، نرخ خالص تولیدمثل (R0)، 15/03±4/43، 81/9±4/26، 54/55±5/31، 62/91±6/31 و 57/5±06/33 (تخم بر فرد)، نرخ ناخالص تولیدمثل (GRR)، 21/44±4/51، 69/65±5/41، 32/98±6/42، 47/62±7/42 و 77/5±23/38 (تخم بر فرد) و نرخ متناهی افزایش جمعیت (λ)، 003/118±0/1، 006/113±0/1، 006/115±0/1، 007/111±0/1 و 006/0±117/1 (بر روز) به‌دست آمدند. بنابراین باتوجه به‌بی‌خطر بودن تیامتوکسام به‌صورت خاک‌کاربرد برای شکارگر مذکور حتی در دو‌برابر دز توصیه شده، پیشنهاد می‌شود به-منظور کاهش اثرات سوء روی گرده‌افشان‌ها و دشمنان‌طبیعی و اجتناب از مقاوم‌شدن آفت، کمترین غلظتی از تیامتوکسام که تلفات قابل قبولی روی شته جالیز داشته باشد در برنامه‌های مدیریت تلفیقی شته جالیز استفاده گردد.
کلیدواژه ها
موضوعات
 
Title
Recommendation to soil application of thiamethoxam in IPM of Aphis gossypii (Hem.: Aphididae) by predator, Orius albidipennis (Hem.: Anthocoridae)
Authors
baharak mahmoudi dehpahni, Marzieh Alizadeh, Hamid-Reza Pourian
Abstract
Considering the high efficiency of both control factors of Cotton aphid, including Orius albidipennis and neonicotinoid insecticide, thiamethoxam due to systemic action and low risk for mammalian, its systemic effects were evaluated on mentioned predator by life table study. 4-weeks cucumber pots were irrigated with distinct volume of four concentrations including: twice of field rate, field rate, ½ and ¼ of it. then 1st instar nymphs (<24h) of aphid were transferred on treated pots after 12h. Aqueous solution of distilled water and tween 80 were used as control. Then leaf disks were prepared from these bushes and placed upside down on agar bed (9gL-1) in petri dishes (6cm) and alive aphids were transferred gently on disks after 12h. Then one first instar bug nymphs (<24h) introduced in each petri-dish (in 100 replication) and were transferred on untreated leaf and aphids after 24h. Plectranthus verticillatus leaves used as oviposition site. The experiments were done at 25±2 °C, 65±5% RH and photoperiod of 16L: 8D hours. The survival rate, nymphal instars duration were recorded daily. After adult’s emergence, they were paired and fecundity and longevity were recorded daily until all individuals died. Egg incubation period and hatching rate were recorded for 100 eggs randomly. Data were analyzed according to the age-stage, two-sex life. The results showed that adult longevity, adult preoviposition period (APOP) and oviposition days didn’t change under all tested concentrations. Total longevity decreased just by twice of recommended concentration compared to control. All concentrations decreased the pre-adult period significantly compared to control. Total preoviposition period (TPOP) and pre-adult survival rate decreased only under twice and field rate treatments. None of tested insecticide treatments didn’t affect population parameters except mean generation time (T) that decreased by concentrations (In descending order) to 31.72±0.47, 31.61±0.5, 33.01±0.66 and 31.49±0.42 respectively compared to control (33.71±0.34 days) but there wasn’t significant difference among concentrations. The intrinsic rate of increase (r) were calculated 0.1116±0.003, 0.1071±0.005, 0.1091±0.006, 0.1049±0.006 and 0.111±0.05 (d-1) for control and insecticide concentrations (descending) respectively. With previous arrangement for treatments, the values of net reproductive rate (R0), 43.03±4.15, 26.9±4.81, 31.55±5.54, 31.91±6.62 and 33.06±5.57 (offspring/individual), Gross reproductive rate (GRR), 51.44±4.21, 41.65±5.69, 42.98±6.32, 42.62±7.47 and 38.23±5.77 (offspring/individual) and finite rate of increase (λ), 1.118±0.003, 1.113±0.006, 1.115±0.006, 1.111±0.007 and 1.117±0.006 (d-1) were calculated respectively. Our results demonstrated that thiamethoxam was harmless for this predator in soil application method even under twice of recommended dose, therefor the lowest concentration of this insecticide that makes acceptable mortality in cotton aphid populations were recommended for using in IPM programs against this pest to avoid from pest resistance and reduce thiamethoxam side effects on nontargets specially pollinators and natural enemies.
Keywords
Predator, neonicotinoid, side effects, systemic, demography