ارزیابی اثرات ارقام مختلف گوجه‌فرنگی روی پارامترهای پارازیتیسم زنبور پارازیتوئید Habrobracon hebetor (Hym.: Braconidae) در برنامه‌های مدیریتی شب‌پره‌ی Tuta absoluta (Lep.: Gelechiidae)

کد مقاله : 1830-23IPPC
نویسندگان
1دانش آموخته کارشناسی ارشد، گروه گیاهپزشکی، دانشکده کشاورزی، دانشگاه یاسوج
2دانشکده کشاورزی دانشگاه یاسوج
3دانشگاه یاسوج
چکیده
شب‌پره‌ی مینوز گوجه‌فرنگی، Tuta absoluta (Meyrick)، به‌عنوان یکی از مهم‌ترین آفات سامانه‌های تولید گوجه‌فرنگی در سراسر دنیا درنظر گرفته می‌شود. اتکاء زیاد به استفاده از سموم شیمیایی در برنامه‌های مدیریتی این آفت پیدایش اثرات نامطلوب روی موجودات غیرهدف را به دنبال داشته است. بنابراین، جستجو به‌منظور یافتن راهکارهای جایگزین بسیار ضروری می‌باشد. زنبور پارازیتوئید Habrobracon hebetor Say یکی از مهم‌ترین دشمنان طبیعی است که مرحله‌ی لاروی آفات مختلفی را مورد حمله قرار داده و می‌توان پتانسیل آن‌را در برنامه‌های کنترلی شب‌پره‌ی T. absoluta مورد توجه قرار داد. باتوجه به نقش غیرقابل انکار گیاه میزان بر کارایی بیولوژیک دشمنان طبیعی (نیروهای رو به بالا)، در پژوهش حاضر پارامترهای پارازیتیسم زنبور پارازیتوئید H. hebetor روی لاروهای سن آخر شب‌پره‌ی T. absoluta پرورش یافته روی ارقام حساس (King ston) و مقاوم (Atrak) گوجه‌فرنگی نسبت به این آفت مورد بررسی قرار گرفت. علاوه بر این، لاروهای سن آخر شب‌پره‌ی مدیترانه‌ای آرد، Anagasta kuehniella Zeller، به‌عنوان شاهد مورد استفاده قرار گرفتند. بررسی‌ها در شرایط آزمایشگاهی با دمای 1 ± 25 درجه‌ی سلسیوس، رطوبت نسبی 5 ± 65 درصد و دوره‌ی نوری 16 ساعت روشنایی انجام پذیرفت. در هر تیمار تعداد 100 تخم هم‌سن مورد بررسی قرار گرفت. آنالیز داده‌های به دست آمده بر اساس تئوری نرخ مصرف دوجنسی ویژه‌ی سن- مرحله‌ی رشدی صورت پذیرفت. بر اساس نتایج به دست آمده، بیش‌ترین (65/12 ± 44/100 میزبان) و کم‌ترین (42/10 ± 89/52 میزبان) مقادیر نرخ خالص پارازیتیسم (C0) به‌ترتیب روی رقم مقاوم Atrak و لاروهای سن آخر شب‌پره‌ی A. kuehniella به دست آمد. مقادیر نرخ پایدار پارازیتیسم (ψ) روی ارقام حساس و مقاوم گوجه‌فرنگی و لاروهای شب‌پره‌ی مدیترانه‌ای آرد به‌ترتیب برابر با 012/0 ± 230/0، 036/0 ± 216/0 و 034/0 ± 189/0 (میزبان/پارازیتوئید) محاسبه شد. بیش‌ترین مقدار محاسبه شده‌ی نرخ متناهی پارازیتیسم (ω) روی رقم King ston محاسبه شد (014/0 ± 275/0 برروز) و مقادیر این پارامتر روی رقم Atrak و لاروهای سن آخر A. kuehniella به‌ترتیب معادل 046/0 ± 259/0 و 043/0 ± 223/0 (برروز) برآورد گردید. مقدار محاسبه شده‌ی نرخ تبدیل جمعیت میزبان به نتاج پارازیتوئید (Qp) در تمامی تیمارهای مورد مطالعه برابر با 1 محاسبه شد. یافته-های پژوهش حاضر اثرات معنی‌دار تیمارهای مختلف مورد مطالعه بر کارایی بیولوژیک زنبور پارازیتوئید H. hebetor در شرایط آزمایشگاهی را نشان داد. با این وجود، توجهات بیش‌تری نسبت به انجام بررسی‌های تکمیلی در شرایط گلخانه و مزرعه باید صورت پذیرد. در مجموع، باتوجه به نتایج به دست آمده در پژوهش حاضر، مقاومت موجود در رقم Atrak سازگاری نسبی با زنبور پارازیتوئید H. hebetor داشته و بنابراین، مدیریت تلفیقی شب‌پره‌ی T. absoluta با استفاده از این 2 روش کنترلی باید با تأکید بیش‌تری مورد بررسی قرار گیرد.
کلیدواژه ها
موضوعات
 
Title
Investigating effects of different tomato cultivars on parasitism parameters of Habrobracon hebetor (Hym.: Braconidae) in management of Tuta absoluta (Lep.: Gelechiidae)
Authors
Nasrin heidari, Amin Sedaratian-Jahromi, Mojtaba Ghane jahromi, Parvin Asadi
Abstract
The South American tomato leaf miner, Tuta absoluta (Meyrick), is considered as one of the most important pests of tomato cropping systems worldwide. High reliance on chemical insecticides in management programs of this Gelechiid pest has resulted in undesirable effects on non-target organisms and hence, search for alternative methods are urgently needed. The parasitoid wasp Habrobracon hebetor Say is one the most important natural enemies which parasitized larval stages of different pests and its potential in control of T. absoluta could be considered. However, regarding undeniable effects of host plant on biological performance of natural enemies (bottom-up effects), in the present study, parasitism parameters of H. hebetor on the last instars of T. absoluta reared on susceptible (King ston) and resistant (Atrak) tomato cultivars to this pest was investigated. In addition, the last instars of Mediterranean flour moth, Anagasta kuehniella Zeller, were applied as control. Experiments were performed under laboratory conditions with 25 ± 1 ºC, relative humidity of 65 ± 5 % and a light period of 16 h. In each treatment, 100 individuals were evaluated. Data analyzing was performed using Age-Stage Two Sex Consumption Rate theory. According to results obtained, the highest (100.44 ± 12.65 host) and lowest (52.89 ± 10.42 host) values of net parasitism rate (C0) was obtained on resistant cultivar (Atrak) and last instars of A. kuehniella, respectively. The values of stable parasitism rate (ψ) on the susceptible and resistant tomato cultivars and control were 0.230 ± 0.012, 0.216 ± 0.036 and 0.189 ± 0.034 (host/parasitoid), respectively. The highest recorded value for finite parasitism rate (ω) was obtained on the cultivar King ston (0.275 ± 0.014 day-1) and the value of this parameter on the Atrak and last instars of A. kuehniella was calculated as 0.259 ± 0.046 and 0.223 ± 0.043 (day-1), respectively. Calculated value of transformation rate of host population to parasitoid offspring (Qp) was equal to 1 at all treatments. Our findings confirmed significant effects of different treatments tested on the biological performance of H. hebetor at laboratory conditions. However, more attention should be devoted for further investigations at greenhouse and field conditions. Finally, regarding the results obtained in the present study, partially resistance of the cultivar Atrak had a relative compatibility with parasitoid wasp H. hebetor and therefore, integrated management of T. absoluta using these two control procedures should be discussed with more emphasis.
Keywords
Bottom-up effects, biological control, Integrated management, Different host plants, Parasitism rate