مطالعه مقدماتی فون آفات بلوط جنگل‏های پشتکوه فریدون‌شهر
کد مقاله : 2090-23IPPC
نویسندگان
1بخش تحقیقات گیاه پزشکی
مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی استان اصفهان
شهرک امیرحمزه
اصفهان
صندوق پستی 199-81785
2اصفهان- شهرک امیریه- مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی استان اصفهان
چکیده
جنگل‌های زاگرس به لحاظ حفاظت از منابع آب و خاک، تولید محصولات فرعی و ارزش‌های زیست‌محیطی دارای اهمیتی منحصربه‌فرد است. بلوط ایرانی (Quercus brantii) بیشترین گسترش را در بین انواع بلوط در ایران دارد و این گونه مخصوص رویشگاه زاگرس جنوبی در استان‌های ایلام، خوزستان، کهکیلویه و بویر‌احمد، فارس، اصفهان، و چهارمحال و بختیاری است و از شمال غربی تا جنوب شرقی سلسه جبال زاگرس دیده می‌شود. مناطق بلوط‌کاری استان اصفهان به‌طور عمده در شهرستان فریدون‌شهر در دو منطقه پشتکوه اول و دوم در سطح حدود 40 هزار هکتار گسترش یافته است. در سال‌های اخیر عوامل متعددی ازجمله برخی از آفات باعث بروز مشکلاتی در مدیریت جنگل‌های مذکور شده و پایداری این جنگل‌ها را تحت تأثیر خود قرار داده است. این حشرات و کنهها باعث کاهش رویش چوب، زوال جنگل، تغییر در زادآوری و توالی شده و یا حتی باعث مرگ‌ومیر برخی از درختان شده‌اند که ادامه وضع موجود پیامدهای منفی اقتصادی را به دنبال خواهند داشت. مطالعه حاضر با هدف شناسایی فون آفات درختان بلوط منطقه در جهت مدیریت پایدار آفات مذکور انجام شد. در سال‌های 1396-1393 با نمونه‌برداری‌های منظم ماهانه در عرصههای بلوط‌کاری منطقه پشتکوه اول فریدون‌شهر در سطح تقریبی 14 هزار هکتار، بندپایان فعال روی درختان بلوط در 7 ایستگاه منتخب به روش‌های مختلف ازجمله جمع‌آوری مستقیم، روش ضربه و سینی سفید، تله‌های فرومونی، آسپیراتور و جمع‌آوری شاخه‌های آلوده، جمع‌آوری شد. پس از پرورش نمونه‌ها تا مرحله بالغ، نمونه‌ها بر اساس کلیدهای شناسایی معتبر و با کمک متخصصین مربوطه شناسایی شد. در این مطالعه تاکنون 16 گونه آفت ( از 9 خانواده و 9 راسته) جمع‌آوری و به شرح زیر شناسایی شده است: پروانه جوانه‌خوار بلوط (Tortrix viridana)، پروانه برگ‌خوار سفید بلوط (Leucoma wiltshire)، پروانه بلوط خوار (Cydia latiferreana)، پروانه دم قهوه‌ای بلوط (Euproctis chrysorrhoea)، سرخرطومی بذرخوار بلوط (Curculio glandium)، زنبورهای گالزای میوه بلوط (Hymenoptera: Cynipidae)، زنبورهای گالزای برگ بلوط (Hymenoptera: Cynipidae: Cynipini)، مینوز برگ بلوط (Tischeria ekebladella)، کنه گالزا (Eriophyes quercinus)، کنه گال نمدی برگ بلوط (Aceria ilicis) و برگ‌خوار زالزالک (Tinea padella). همچنین آثار خسارت آفات چوب‌خوار (خانواده‌هایBuprestidae و Cerambycidae ) مشاهده گردید که شناسایی دقیق آن‌ها مستلزم بررسیهای تکمیلی است.
کلیدواژه ها
موضوعات
Title
A preliminary faunistic study on pests of Poshtkooh oak forests in Fereydoon-shahr (Isfahan province, Iran)
Authors
Mohammad Hassan Besharatnejad, Javad Karimzadeh, Mohammad Reza Nematollahi
Abstract
Zagros forests are unique in terms of protecting water and soil resources, production of secondary products and environmental values. Iranian oak (Quercus brantii) has the highest area among oak species in Iran. This species is distributed in southern Zagros area in the provinces of Ilam, Khuzestan, Kohkiloyeh-va-Boyerahmad, Fars, Isfahan and Chaharmahal-va-Bakhtiari, and could be found from northwest to southeast of Zagros mountain. In Isfahan province, oak area expanded mainly in Fereydoun-shahr county, in the regions of first and second Poshtkooh, in nearly 40.000 hectares. Recently, several factors including some pests, have caused problems in the management of these forests, affecting the sustainability of them. These insects and mites could reduce the growth of wood, forest degradation, change in regeneration and sequencing, or even death of some trees, which have negative economic consequences. In this study, 14.000 hectares of oak forests in the first Poshtkooh region, were surveyed by monthly and active arthropods on the oak trees in 7 selected stations were collected, using different methods (including direct collection, shaking method, pheromone traps, aspirator and collecting infested branches) during 2014-2017. Immature stages or larvae were placed in rearing boxes and feed with oak branches, kept in refrigerator. In this study, 16 pest species (in 9 families and 9 orders) were collected and identified as follows. Tortrix viridana, Leucoma wiltshire, Cydia latiferreana, Euproctis chrysorrhoea, Curculio glandium, gall inducing wasps on fruits (Hymenoptera: Cynipidae), gall inducing wasps on leaves (Hymenoptera: Cynipidae: Cynipini), Tischeria ekebladella, and mites of Eriophyes quercinus, Aceria ilicis, and Tinea patella. Moreover, damage symptoms from wood borer pests (Buprestidae and Cerambycidae families) was found, which their identification requires further studies.
Keywords
Quercus brantii, Fereydoon-shahr, Zagros, Poshtkooh, Forest, Pests