- |
-
واکنش ارقام بومی و تجاری بادمجان به نماتد مولد غده ریشه Meloidogyne javanica
نویسندگان
ولنجک - خیابان یمن - موسسه تحقیقات گیاه پزشکی - بخش تحقیقات نماتدشناسی
چکیده
نماتد مولد غده ریشه Meloidogyne spp. از عوامل مهم بیمارگر مزارع بادمجان Solanum melongena می‌باشد. سطح زیر کشت و تولید این گیاه در کشور به ترتیب بالغ بر 30 هزار هکتار و 888500 است. یکی از راه‌های کنترل جمعیت و خسارت این نماتد استفاده از ارقام متحمل و مقاوم می باشد. به منظور تعیین نوع واکنش تعدادی از تودههای بادمجان محلی و وحشی موجود در کشور به یک جمعیت از نماتد مولد گره ریشه Meloidogyne javanica ضمن بررسی مناطق مهم کشت بادمجان در ابتدا بذور مورد نظر از طریق منابع محلی تهیه گردید. بذور یازده توده هرمزگان، ورامین، مشهد، نیشابور، خرم آباد، برازجان 1، برازجان 2، دزفول، جیرفت، کازرون، زابل، یک رقم تجاری Black Beauty و یک گونه بادمجان وحشی Solanum incanum L. جمع آوری شده از جنوب ایران مورد بررسی قرار گرفت. آزمایش در دو سال پیاپی در گلدانهای سفالی سه کیلویی محتوی خاک سترون و در شرایط گلخانه‌ای انجام گردید. نشاءهای چهار هفته‌ای تیمارهای مختلف به گلدانها منتقل و بعد از یک هفته از استقرار آنها نسبت به تلقیح جمعیت خالص 1000 لارو و تخم به ازای هر کیلوگرم خاک گلدان اقدام و به مدت 90 روز در درجه حرارت 37-18 درجه سانتی گراد و آبیاری منظم نگهداری گردیدند. آزمایش در قالب طرح کاملاٌ تصادفی و با سه تکرار انجام شد. پس از اتمام آزمایش، یادداشت برداریهای زراعی شامل وزن تر و خشک اندام هوایی، وزن تر ریشه، ارتفاع اندام هوایی و داده‌های نماتدی شامل جمعیت نماتد در خاک، تعداد گره و کیسه تخم، تعداد تخم در هر کیسه تخم اندازه‌گیری شد. مقایسه میانگین داد ه‌ها بر اساس آزمون چند دامنه‌ای دانکن در سطح 5 درصد (05/0≤ p) با استفاده از نرم افزار SPSS انجام گردید. علاوه بر ارزیابی آماری داده‌های حاصل از فاکتورهای زراعی و نماتدی و مبتنی بر فاکتورهای نماتدی حاصل، شاخصهای مربوط به گال و توده تخم و فاکتور تولید‌مثل بر مبنای جمعیت نهایی و اولیه محاسبه و بر این اساس شاخص مقاومت و درجه حساسیت تود ه‌های بادمجان تعیین گردید. بر اساس شاخصهای مقاومت دو ساله، توده دزفول بسیار مقاوم، توده کازرون و توده برازجان 1 مقاوم متوسط، تود ه‌های هرمزگان، زابل و گونه وحشی نسبتاٌ حساس و رقم تجاری مورد بررسی حساس و تودههای خرم آباد و برازجان 2 درجات مختلف مقاومت را نشان داده‌اند. تودههای مشهد، نیشابور، جیرفت و ورامین دارای شاخصهای مقاومت متفاوتی در هر سال آزمایش بوده‌اند. از نظر درجه حساسیت هر توده در دو سال آزمایش توده دزفول مقاوم به نماتد مولد گره ریشه ارزیابی گردید. بر اساس مجموع فاکتورهای زراعی و نماتدی و شاخصهای مختلف می‌توان بدین ترتیب تودههای بادمجان دزفول، برازجان 2 و ورامین را به عنوان ژنوتیپهای امید بخش جهت معرفی لاین یا لاینهای مقاوم و انجام آزمایشات مزرعه‌ای و بررسی میزان پایداری مقاومت پیشنهاد نمود.
کلیدواژه ها
موضوعات
Title
Reaction of native and commercial eggplant cultivars infected by root-knot nematode Meloidogyne javanica
Authors
Farhad Saeidi Naeini
Abstract
was established in Iran to determine effect of one population level (1000 juveniles/ 1kg sterilized soil) on eleven brinjal population including Hromozgan, Mashhad, Neyshabour, Khorramabad, Borazjan1, Borazjan2, Dezful, Jiroft, Kazeroon, Zabol and Varamin with a wild species Solanum incanum and a trade variety Black Beauty to Meloidogyne javanica.the experiment was programmed in greenhouse condition with 18-37oc tempreture.. Fifteen days seedlings were planted in clay pots and inoculated to pure nematode population. The trial was organized in completely randomized design with three replications foe each treatment. After three months, the plantand nematode data were recorded including shoot length, fresh and dry shoot weight, fresh root weight, soil nematode population, number of gall, egg mass and eggs. Other criteria like as gall and eggmass indices, reproduction factor, resistance indexwere calculated for each treatment. All data means were compared with Duncan’s multiple range tests SPSS 2016 software. On the basis of resistance reaction five levels of resistance recognized in cluding: highly resistance, Dezful; moderately resistance, Kazeroon and Borazjan 1; relatively resistance, Hormozgan, Zabol and wild species; sensitive, BlackBeauty. With pyramiding of all plant and nematode factors, the Dezful, Borazjan 2 and varamin brinjal populations showed promising and meaningful situation for other field and genetic experiments.
Keywords
population, Sensitivity, Solanum melongena